بررسی هندسه باغ ایرانی از منظر عرفان و حکمت

هنر باغ سازی یکی از کهن ترین هنر های ایرانیان است که دارای سنت های ارز شمند و قدرتی معنوی است و به بهترین وجه به سمت شمال - جنوبی جهت گیری می شود . شکل باغ در ایران از دیرباز تا کنون با طبیعت و میزان آب تناسبی کامل داشته ،بنابرین از دیرباز باغ ها به شیوه های گوناگون ساخته شده است . با روی آوردن ایرانیان به دین اسلام ،جهان بینی اسلامی باعث ترویج باغ سازی ایرانی در تمام نقاط ایران شد . لذا ایرانیان بهشتی را در این عالم طرح کردند که با خصوصیات این دنیا مطابقت دارد اما تصویری از آخرت را تداعی می کند و بالاخره می توان اذعان داشت که باغ ایرانی مزین به نظم و تناسب،برخوردار از حرمت و محرمیت منزه از بیهودگی و افراط و تفریط مساعد با قناعت و صرفه جویی و مجهز به پایداری است فرهنگ ایرانی انسان را جدا از طبیعت نمی داند بلکه او را همراه با سایر عناصر طبیعت و جز لاینفک آن و دل سپردن به طبیعت و استفاده از مناظر طبیعی را علاوه بر اینکه پی بردن به آیات و نشانه های خدا می بیند موجب حظ بصر و نشاط روان آدمی می داند از این رو معماری و هنر ایران به شدت طبیعت گراست این اصل در باغ ایرانی سبب به وجود آمدن فضاهای نیمه باز مانند ایوان و کوشک شده است پیوند دهنده فضای طبیعت ساخته شده می باشد مهم ترین مشخصه باغ ایرانی که آن را در یک نگاه از باغ های دیگر ملل متمایز می سازد هندسه حاکم بر آن است چراکه طرح کالبدی آن بر اساس ساختار هندسی بسیار دقیق حساب شده و منحصر به فرد شکل یافته است که در آن به طور عمده از اشکال مربع و مستطیل استفاده می شود که هدف از نگارش این مقاله پرداختن به همین بعد هندسی باغ ایرانی از منظر حکمت و عرفان می باشد بنابراین شیوه نگارش این مقاله توصیفی تحلیلی بوده و جمع آوری داده ها بر اساس اسناد کتابخانه ای می باشد در انتها به این نتیجه میرسیم که باغ ایرانی در عین وحدت در خطوط کلی هندسه و مصالح اجرایی دارای تنوع فضایی بی نظیری است تنوع فضایی باغ تعریف فضاهای مستفل از هم از طریق محدودسازی تنظیم فاصله دید بهره گیری از اشکال هندسی طرح کاشت ترکیب بندی های متفاوت از گونه های گیاهی کارکردهای فضایی آب بهره گیری از مضالح و امثال آن نمود پیدا می کند محورهای اصلی محورهای فرعی کرت ها انواع حوض ها و فضاهای ساخته شده نشان از یک نظم و وحدت سازی در کلیت باغ می دهند

کلیدواژه ها:

باغ ایرانی ، حکمت ، عناصر باغ ایرانی ، هندسه ، اصول طراحی