بررسی وضعیت کادمیم در خاکهای دشت خرم آباد

اهمیت منابع خاک خصوصاً خاکهای زراعی و با توان تولید مناسب در تامین نیازهای انسان، حیوانات و صنایع، لزوم حفاظت آنها را در برابر آلودگی ها بیش از پیش مطرح می کند. آلودگی خاکها به فلزات سنگین، در اثر تخلیه های غیر مجاز صنعتی، خطرات بهداشتی و زیست محیطی فراوانی را به دنبال دارد. در این راستا مطالعات تعیین میزان آلودگی خاکهای دشت خرم آباد به فلز سنگین کادمیوم تعریف شده است. در این مطالعه پس از کسب اطلاعاتی در زمینه موقعیت منطقه و بررسی اطلاعت هواشناسی و هیدرولوژی منطقه، اندازه گیری فلزسنگین کادمیوم انجام شد. برای بررسی تغییرات مکانی و زمانی عنصر سنگین کادمیم، این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تیمار مکانی در خروجی شهر خرم آباد (تیمار A ) ، روستای گیلوران ( تیمار B) ، فرودگاه (تیمار C ) و شهرک (تیمار D) و سه تکرار زمانی در ماههای اردیبهشت ، مرداد و آبان ماه انجام گرفت. و در هرتکرار از هر یک از مکانها از فواصل 50 الی 100 متری و از عمق 0 تا 30 سا نتیمتری تعداد 5 نمونه تهیه ، سپس نمونه‌ها با هم مخلوط و درانتها یک نمونه 2 کیلوگرمی تهیه و به آزمایشگاه منتقل گردید ( نمونه مرکب ). سپس به روش انحلال در اسید نیتریک غلیظ از نمونه‌های عصاره تهیه گردید. مقدار میانگین کادمیم در تیمار شاهد ، که با آب چاه آبیاری شده است 0/1 میکرو گرم در گرم خاک و برای تیمار های دیگر که با آب رودخانه آبیاری شده اند بین 0/187 تا 0/173 میکرو گرم در گرم خاک بوده و نزدیک به هم می باشند. مقدار کادمیم در خاکهای شالیزار بطور متوسط 0/182 میکرو گرم در گرم خاک است که معادل 663 گرم در هکتار می‌باشد ، در مقایسه با استانداردهای آلمان و سوئیس که به ترتیب 33و 75 گرم کادمیم درهکتار حد مجاز آنرا توصیه نموده‌اند بسیار بالا می‌باشد. همچنین مقادیر کادمیم در دانه‌های برنج بطور متوسط 0/115میکروگرم بر گرم ماده خشک می‌باشد و با توجه به دامنه مقدار طبیعی این عنصر در بافتهای گیاهی که بین 0/3 تا 0/40 میکروگرم برگرم ماده خشک گیاهی گزارش شده گرچه بیشتر از بالاترین حد نمی‌باشد ولی نگران کننده است و از طرف دیگر مقدار زیان‌آور کادمیم در گیاه برای انسان 0/1 میکروگرم بر گرم گزارش شده که در حال حاضر متوسط موجود در بافتهای برنج بالاتر از حد زیان‌آور می‌باشد

کلیدواژه ها:

خاک ، آلودگی ، کادمیوم ، خرم آباد