مطالعه تطبیقی مضمون و محتوا در مجلس نبرد رستم و سهراب در شاهنامه ابراهیم سلطان و شاهنامه محمد جوکی

در دوره تیموری تحت حمایت فرزندان شاه رخ سه شاهنامه ارزشمند ایجاد شده. از میان فرزندان شاهرخ، بایسنقر و محمد جوکی هر کدام در هرات دستور مصور سازی شاهنامه ایران صادر نمودند و در شیراز تحت حمایت فرزند دیگر شاهرخ ابراهیم سلطان، شاهنامه ارزشمند دیگری تهیه شد. با توجه به اهمیت شاهنامه نگاری نزد شاهزادگان تیموری، بررسی زیرساخت هایی همچون مضمون و محتوا در نگاره های مجالس شاهنامه این که تحت حمایت آنها تهیه شده ضروری می نماید. به همین منظور مجلس نبرد رستم و سهراب که یکی از جذاب ترین و شورانگیز در این مجالس شاهنامه می باشد و در ادوار تاریخی مختلف بارها مصوب گردیده، گزینه شد از آنجایی که شاهنامه بایسنقری فاقد مجلس نبرد رستم و سهراب است، این بررسی تنها بر روی شاهنامه محمد جوکی و شاهنامه ابراهیم سلطان انجام می گیرد. هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه میزان وابستگی نگارگران شاهنامه ابراهیم سلطان و شاهنامه محمد جوکی در مصور سازی مجلس نبرد رستم و سهراب متن و مکتوب شاهنامه فردوسی است. این پژوهش با استفاده از روش های نظری، توصیفی، تحلیلی و تطبیقی به بیان موضوع پرداخته است. نتایج تحقیق مبین آن است که ویژگی های محتوایی در مجلس نبرد رستم و سهراب در شاهنامه های ابراهیم سلطان و محمد جوکی تشابه بسیاری دارد و نگارگران این شاهنامه ها در مصور سازی مدرسه نبرد رستم و سهراب توجه چندانی به جزئیات مکتوب شاهنامه نداشتن. همچنین در شاهنامه را 25 می توان تأثیر ادبیات شفاهی را بر نگارگران در مصور سازی مجلس مشاهده کرد.

کلیدواژه ها:

عصر تیموری ، ابراهیم سلطانی ، محمد جوکی ، شاهنامه فردوسی ، داستان رستم و سهراب