مقایسه تطبیقی دفاع مشروع در قانون مجازات اسلامی 1370 و 1392

با مقایسه ای بین قانون مجازات اسلامی سابق و قانون جدید مجازات اسلامی ایران مصوب 1392 در مورد موضوع دفاع مشروع، وجوه تشابه و تمایز بین این دو قانون در مورد این موضوع روشن می گردد. بنابراین بررسی در مورد موضوعپژوهش از اهمیت ویژه ای برخوردار است.چرا که دفاع مشروع از جمله جرایم موجه محسوب می شود، که عبارت است از فعل یا ترک فعل مرتکب، به دلیل متن قانونی مشخصی که ارتکاب آنها را در شرایطی مجاز می سازد، فاقد عنوانمجرمانه می گردد. قانون در این حالت خود عنوان مجرمانه را که در شرایط عادی جرم محسوب می شود بر می دارد و به عمل او مشروعیت میدهد. قانون جدید مجازات اسلامی، تغییراتی در احکام دفاع مشروع داده است، البته در اصل پذیرش و آثار آن تغییراتی به وجود نیامده است. برای نمونه موضوع دفاع در قانون جدید نیز جان، مال، ناموس، عرض وآزادی تن بیان شده است. یکی از شرایط دفاع مشروع وجود یک خطر در جریان یا قری بالوقوع است که این موضوع در قانون جدید نیز پذیرفته شده است. همچنین پیش شرط ضرورت داشتن دفاع برای پذیرش آن نیز در هر دو قانوننیز در قانون مجازات اسلامی جدید تکرار « عدم امکان توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت » مجازات آمده است. عبارت شده است. دفاع از شخص دیگر نیز در قانون جدید پذیرفته شده است. اما خوشبختانه قید اضافه قانون قبلی یعنی پذیرش دفاع از مال دیگری به شرط استمداد صاحب مال یا اینکه وی مسئول حفاظت از دیگری بوده، برداشته شدهاست. با توجه به تغییرات جدید به نظر می رسد با این تغییرات در قانون جدید مقررات دفاع مشروع با عدالت و به عبارت بهتر با انصاف مطابقت بهتری دارد. و روش تحقیق در این پایان نامه مقایسه ای است. با این توضیح که، با کمک گرفتن از منابع کتابخانه ای و همچنین رویه ی قضایی به جمع آوری مطالب مرتبط با تحقیق می پردازیم و پس از بررسیمطالب در پی تجزیه و تحلیل یافته هایی هستیم که از مطالعه ی کتاب ها، مقالات، مجله ها و سایر منابع به دست می آید.

کلیدواژه ها:

دفاع مشروع ، تجاوز ، ضرورت ، فعلیت ، عرض و آزادی ، قانون مجازات اسلامی