بررسی توسعه پایدار گردشگری نجوم در شهرستان بیرجند براساس شاخص TCI

گردشگری یکی از پر رونق ترین فعالیت های اقتصادی جهان است.این پدیده اقتصادی پویا و در حال توسعه اکنون در بسیاری از کشورها با رشد سریع تر نسبت به سایر بخش های اقتصادی و با ایجاد فرصت های شغلی جدید یک صنعت پیشرو و پایدار تلقی می شود.اما یکی از مسائل حائز اهمیت دررابطه با بالا رفتن کیفیت گردشگری،اطلاع از زمان مناسب بازدید و گردش است.از آنجایی که آب و هوا مهمترین عامل کنترل کننده فعالیت روزانه زندگی ماست و باتوجه به اینکه یک سوم سرزمین ما را بیابان و کویر فرا گرفته،جایی که در نگاه اول خشکی و بی ثمری آن ما را پژمرده می سازد.اما کویرهای ایران همانند سایر نقاط جهان از لحاظ پوشش گیاهی و جانوری و سایر عوامل محیطی در قیاس با مناطق مرطوب در تنگنا می باشند اما وجود آثار تاریخی و فرهنگی شان در ا یران و نیز گونه های خاص گیاهی و جانوری،این مناطق را از بسیاری جهات قابل توجه ساخته است.از طرفی صنعت اکوتوریسم در کویرهمچون رصد ستاره ها و گردشگری نجوم امروزه به شکل فزاینده ای در ابعاد جهانی در حال توسعه بوده و به عنوان مناسب ترین مکانیسم توسعه پایدار مناطق کویری و بیابانی قلمداد می شود.خصوصا طی چند دهه اخیر بسیاری برای ثبت ،رصد و عکاسی از آسمان شب هزاران کیلومتر سفر می کنند.این سفر ها مفهومی تازه به نام گردشگر نجومی یا آسترو توریسم را مطرح نموده است.مرکز استان خراسان جنوبی،شهرستان بیرجند در دل کویر ایران یکی از مناطق گردشگری محسوب می شود که با توجه به قرار گرفتن در مرکز کویر می تواند به مکان مناسبی برای سیاحت دوستداران کویروگردشگری نجوم تبدیل شود.نزدیکی به کویر مرکزی ایران و وجود دشت های وسیع باعث به وجود آمدن آب و هوای بیابانی با تابستان های گرم در این منطقه شده است.از سوی دیگر کوه های منطقه که بیشتر در جهت غربی-شرقی کشیده شده اند،باعث شده از شدت گرما کاسته شود و این مکان نسبت به مناطق اطراف از اعتدال بیشتری برخوردار باشد.بنابراین شهرستان بیرجند با برخورداری از پتانسیل ها و آسمانی بکر و مناسب جهت گردشگری نجوم،از بستر مناسبی برای توسعه پایدار گردشگری برخوردار است،اما تاکنون برنامه ریزی مناسبی جهت استفاده بهینه از این قابلیتها صورت نگرفته است و در این تحقیق با در نظر گرفتن پتانسیل های آسایش اقلیمی منطقه بر اساس شاخص TCI و علاوه بر آن بررسی روزهای گرد و غبار،تعداد روزهای ابرناکی، دید افقی کمتر از 2 کیلومتر و درجه روز سرمایش و گرمایشی بیرجند به تعیین بهترین و مناسب ترین مکان و زمان ممکن جهت گردشگری نجوم و رصدآسمان منطقه می پردازیم

کلیدواژه ها:

شهرستان بیرجند ، شاخص TCI ، گردشگری نجوم ، توسعه پایدار