آسیب شناسی توانمندسازی زنان در عرصه تصمیم گیری سیاسی کلان

برابری جنسیتی و توانمندی زنان از جمله اهداف هشتگانه ای است که سند توسعه هزاره سوم ملل متحد دنبال می کند. بر اساس نتایج بدست آمده از تحقیقات انجام گرفته توسط دفتر توسعه انسانی سازمان ملل متحد در کشورهای خاورمیانه، حضور زنان در عرصه تصمیم گیری سیاسی و مشارکت سیاسی آنان نسبت به مردان پایین بوده است که از جمله یکی از عمده عوامل آن نظام ارزش ها درکشورهای خاورمیانه و مهم تر از همه طرز نگرش جامعه و خود زنان نسبت به حضور و فعالیت در عرصه‏های مختلف، میزان حضورشان را تحت تاثیر قرار داده است. هر چند در طول سال های اخیر زنان در منطقه خاورمیانه پیشرفت های چشم گیری داشته اند با این حال در شاخص توانمندی جنسیتی که با افزودن متغیرهای تصمیم گیری و مشارکت زنان در عرصه مدیریت سیاسی کلان به دست می آید توسعه متوازنی به چشم نمی خورد. بر این اساس مقاله حاضر با بررسی حاکم بودن نظام ارزشی – فرهنگی مردسالارانه در میان زنان به عنوان یکی از عمده موانع تاثیرگذار بر فرایند توانمندسازی آنها در تصمیم گیری سیاسی کلان در جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور توسعه محور در سال 1394 تهیه شده است. بر این اساس سئوالی اصلی که مطرح است: «از عمده موانع موثر بر توانمندسازی زنان در فرایند تصمیم گیری سیاسی کلان در جمهوری اسلامی ایران کدام است؟» این فرضیه بیان می شود که: «غلبه نظام ارزشی- فرهنگی مردسالارانه در میان زنان مانع مهمی بر توانمندسازی زنان در فرایند تصمیم گیری سیاسی کلان به شمار می آید.» به منظور ارزیابی فرضیات پژوهش و تشخیص معنی دار بودن روابط بین متغیرها از روش های آماری و آزمون های همبستگی استفاده می شود. نوع تحقیق کاربردی و به صورت توصیفی است. ابزار تحقیق، پرسشنامه است و اعتبار پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ 79درصد است. نمونه گیری به صورت تصادفی و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 و جامعه مورد بررسی، زنان 15 تا 55 ساله ساکن شهر تهران بوده است. مبنای نظری بر اساس نظریه «عادت واره ها و سرمایه نمادین» و همچنین «سلطه مردانه» پیر بوردیو قرار گرفته است. چون میزان سطح معناداری ضریب متغیر مستقل (باورهای ارزشی - فرهنگی مردسالارانه مرتبط با جنسیت) از میزان خطای نوع اول در سطح 0.05 کمتر است لذا فرضیه پژوهش برای این متغیرها با 95% اطمینان تایید می گردد. هچنین بر اساس یافته های تحقیق بین متغیرهای مستقل باورهای فرهنگی مردسالارانه مرتبط با جنسیت و متغیر وابسته توانمندی در عرصه تصمیم گیری سیاسی رابطه معنادار وجود دارد.

کلیدواژه ها:

نظام ارزشها ، توانمندسازی ، تصمیم گیری ، کلیشه جنسیتی ، خاورمیانه