بررسی و تعیین مناسب ترین نمایه خشکسالی اقلیمی در سطح استان خوزستان

خشکسالی یک پدیده آب و هوایی است که احتمال وقوع این پدیده در همه نقاط کره زمین و با هر شرایط اقلیمی وجود دارد. طراحی و توسعه سیستم های منابع آب، توزیع و انتقال آب و بخش های مختلف کشاورزی تا حد زیادی با نحو ه ‏مدیریت خشکسالی و تعیین راه های مقابله با این پدیده ارتباط دارد. بر این اساس سیستم های پایش در تدوین طرح های مقابله با خشک سالی و مدیریت آن از اهمیت زیادی برخوردار هستند. بدین منظور از شاخص های خشکسالی برای بیان کمی این پدیده استفاده می گردد. تحقیق حاضر در سطح استان خوزستان به منظور تعیین بهترین نمایه خشکسالی انجام شده ‏است . لذا در این تحقیق برای انجام این هدف از داده های بارندگی 7 ‏ایستگاه که دارای طول دور ه ‏آماری 13 ‏سال بوده اند ( 1988 ‏الی 2000 ‏میلادی )، استفاده شد و نرم افزارهای SPSS ‏و DIP ‏استفاده گردید. بعد از بررسی داده ها و تعیین صحت و همگنی داده ‏های بارندگی با استفاده از آزمون های آماری مختلف ، وضعیت رطوبتی ایستگاه های مورد مطالعه با استفاده از چهار نمایه دهک های بارندگی، درصد نرمال بارندگی، بارش استاندارد شده و Z-Score کمی شده است. سپس به منظور تعیین بهترین نمایه در سطح استان از کمینه بارندگی و ضریب همبستگی بین مقادیر کمی شده و مقادیر بارندگی استفاده شد . نتایج نشان داد که نمایه دهک های بارندگی و نمایه بارش استاندارد شده هم از نظر تقارن وقمع کمینه بارندگی با دو وضعیت خشکسالی بسیار شدید و شدید و هم از نظر میانگین همبستگی و انحراف معیار نسبت به دیگر نمایه های مورد مطالعه بهتر بوده است . از این رو نسبت به دیگر نمایه ها در تعیین خشکسالی های هواشناسی برتر بوده است. ضمن اینکه نمایه Z-Score نیز نتایج تقریبآ مشابه و همسویی با بارش استاندارد شده داشته است.

کلیدواژه ها:

نمایه خشکسالی ، میانگین همبستگی ، کمینه بارندگی ، انحراف معیار ، استان خوزستان نرم افزارهایSPSSوDIP