ارزیابی خشکسالی از دیدگاه شاخص های هواشناسی و کشاورزی در استان خوزستان

دوره خشکی یک پدیده آب و هوایی است که احتمال وقوع این پدیده در همه نقاط کره زمین و با هر شرایط اقلیمی وجود دارد. در این مطالعه استان خوزستان به عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب، و برای بررسی شدت، فراوانی و وسعت دوره های خشکی از داده های ماهانه بارندگی 12 ایستگاه متعلق به سازمان هواشناسی کشور واقع در این استان از سال 1981 تا 2011 استفاده شد. پس از کنترل کمی و کیفی داده های هواشناسی به منظور بررسی دوره های خشک هواشناسی کشاورزی ، با شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص شناسایی دوره خشکی (RDI) محاسبه گردید. در نهایت به منظور بررسی وسعت دوره خشکی، نقشه های پهنه بندی میانگین سالانه دو شاخص مذکور با روش عکس مربع فاصله (IDW) در محیط نرم افزاری GIS تهیه گردید. مقایسه مقادیر شاخص های مورد بررسی نشان داد که بیشترین تعداد وقایع دوره های خشک در رتبه اول مربوط به ایستگاه بهبهان با 8 رخداد، در رتبه دوم مربوط به ایستگاه صفی آباد با 6 رخداد و در رتبه سوم مربوط به ایستگاه های دزفول، بستان مسجد سلیمان و ایذه با 5 رخداد می باشد و کمترین تعداد وقوع دوره های خشک مربوط به ایستگاه آبادان با سه رخداد می باشد. مطالعه مربوط به شاخص های مورد بررسی نشان می دهد که شدیدترین دوره های خشک در رتبه اول در سال آبی 2011 - 2010 مربوط به ایستگاه آبادان در رتبه دوم در سال آیی 1983 - 1982 مربوط به ایستگاه امیدیه و سپس در سال آبی 2011 - 2010مربوط به ایستگاه اهواز می باشد ضمن اینکه نتایج حاصل از پهنه بندی این شاخص ها بیانگر وضعیت دوره های خشک در منطقه می باشد بر این اساس وسیع ترین دوره های خشک ابتدا مربوط به سال آبی 2011 - 2010، سپس مربوط به سال آبی 2009 - 2008 و نهایتاً مربوط به سال آیی 1991 - 1990 می باشد.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی ، خوزستان ، شاخص بارش استاندارد ، شاخص شناسایی دوره خشکی ، نرم افزار DrinC