کاربست رویکرد سیاسی ملاصدرا در نظامهای اقتصادی و فرهنگی جوامع

پژوهش حاضر می کوشد تا نشان دهد با نظر به آرای ملاصدرا، سیاست صحیح و حقیقی، سیاستی است بر مبنای معارفی عاری از هر نقص و تزلزل که در تمامی اعصار پابرجا باشد و چنین سیاستی زمانی محقق خواهد شد که سیاست، مطیع شریعت باشد؛ زیرا امور و افعال سیاسی، جزئی، ناقص و زوال پذیرند و با افعال شریعت که برخلاف افعال سیاسی، کلی، کامل و ثابت هستند، کمال یافته و باقی خواهند ماند. به زعم ملاصدرا، هرگاه صاحبان سیاست جوامع از شریعت پیروی کنند، ظاهر جهان مطیع باطنش خواهد گردید که اولین بازتاب چنین سیاستی در فرهنگ و اقتصاد جوامع رخ می نماید؛ بدین معنا که سیاست صحیح، در بطن خود هم از فرهنگی سالم و توانمند برخوردار خواهد بود و هم از اقتصادی صحیح و پویا. در رویکرد صدرایی در ابتدای امر مقصود از اقتصاد صحیح، تعهد داشتن ارباب صنایع در انجام کار خود و انجام دادن شایسته ی حرفه ی خویش است که در این صورت هر فرد در پیشه ی خود بهترین خدمت رسانی را به آحاد جامعه خواهد کرد و بالعکس؛ در مرحله ای دیگر وی حمایت حاکم جامعه از ارباب صنایع را مهم ترین عامل اقتصاد یک جامعه دانسته است؛ زیرا این امر افراد هر صنعت را ملزم به ارائه ی بهترین خدمات به آحاد جامعه خواهد کرد که نتیجه ی آن ایجاد و استقرار اقتصادی سالم در آن جامعه خواهد بود. افزون بر این، ملاصدرا یکی از ارکان اقتصاد سالم در جوامع را بذل مال دانسته که در قرآن به آن توصیه شده است. به زعم ملاصدرا یکی از وظایف مهم حاکم سیاسی اصلاح فرهنگ انسانها است؛ زیرا اسباب سعادت آدمی در پرتو فرهنگی غنی تأمین می شود. برای فراهم شدن این اسباب، وجود سیاستی ضروری است که در وصول به این هدف، شرایط، زمینه ها و فضای مناسب برای رشد و گسترش آنها را فراهم سازد به گونه ای که انسان های چنین جامعه ای هر روز فاضل تر از روز گذشته و هر ساعت آنها بهتر از ساعت قبل گردد.

کلیدواژه ها:

ملاصدرا ، سیاست ، حاکم سیاسی ، عدالت ، اقتصاد ، فرهنگ