ارزیابی نقش موثر مدیریت بحران جهت به حداقل رساندن آسیب های زلزله در شهرها( نمونه موردی : شهر تهران )

گسترش شهر و شهرنشینی و افزایش تدریجی تعداد شهرهای بزرگ در جهان به خصوص در کشورهای در حالتوسعه و از جمله ایران،از یک طرف و رشد شهرها،تمرکز و تجمع جمعیت و افزایش بارگذاری های محیطی واقتصادی بر بستر آن ها از طرف دیگر،ضمن توجه بیشتر به شهرها،منجر به پذیرش نقش ها و عملکرهای متعددشده است. یکی از موضوعاتی که بیشتر شهرهای بزرگ جهان با آن دست به گریبان هستند،موضوع حوادث طبیعیاست.با توجه به ماهیت غیر مترقبه بودن غالب حوادث طبیعی و لزوم اتخاذ سریع و صحیح تصمیم ها و اجرایعملیات،مبانی نظری و بنیادی،دانشی را تحت عنوان مدیریت بحران به وجود آورده است.این دانش به مجموعهفعالیت هایی اتلاق می شود که قبل،بعد و هنگام وقوع بحران کاهش اثرات این حوادث و کاهش آسیب پذیری انجامگیرد.این موضوع ارتباط خاصی با مباحث برنامه ریزی شهری و مدیریت شهری و جغرافیا دارد.با بکارگیری اصول وضوابط شهرسازی و تبیین مفاهیم موجود در این دانش مانند فرم،بافت و ساخت شهر،کاربری اراضی شهری،شبکههای ارتباطی و زیرساختهای شهری و غیره می توانیم تا حد زیادی اثرات و تبعات ناشی از حوادث طبیعی را کاهشدهیم. قرارگیری مناطق مختلف ایران بر روی نوار زلزله خیز، آسیب پذیری بالای بناهای احداثی و کمبود زیرساختهای لازم برای عملیاتی کردن صحیح مدیریت بحران سبب شده که خطر پذیری لرزه ای در مناطق شهری وروستایی بسیار بالا ارزیابی شود. آنچه از زلزله یک فاجعه می سازد عدم آمادگی به منظور مقابله با آن و پیشگیریاز عواقب زیان باری است که به بار می آورد. کاهش زیان های ناشی از زلزله، عمدتا بر حول روش های ساخت و سازساختمان ها جهت افزایش مقاومت در برابر زلزله بوده است، اما مقابله با زلزله فراتر از رعایت اصولی فنی برایمقاوم سازی ساختمان ها می باشد و در حقیقت می بایست کل شهر را به هدف کاهش آسیب پذیری در برابر زلزلهبرنامه ریزی و طراحی کرد .حال سوال این پژوهش این است که شهرسازی و به عبارتی مدیریت بحران مطلوبتوسط متولیان شهری چه نقشی می تواند در کاهش خسارات زلزله در شهر داشته باشد؟ و نتیجه این پژوهشالزامات و تمهیدات شهرسازی در کاهش خسارات ناشی از حوادث طبیعی مانند زلزله می باشد . در این مقاله سعیشده است که به بررسی نقش موثر مدیریت بحران و اثرات آن برکاهش آسیب های زلزله درشهر تهران بپردازیم

کلیدواژه ها:

مدیریت بحران ، زلزله ، شهر تهران ، آسیب های مخرب زلزله