تلاقی برگشتی نشانگر-یار: اصول، مزایا و معایب

از اطلاعات مولکولی می توان در موارد مختلفی برای کاراتر شدن برنامه های اصلاح گیاهی و جانوری بهره گرفت. مهمترین کاربرد این گونه اطلاعات در روشی موسوم به گزینش نشانگر یار یا MAS گنجانده شده است. عمده ترین روش کاربردی MAS در اصلاح گیاهان، نفوذ دادن ژنهای مطلوب در برنامه های تلاقی برگشتی نشانگر-یار است. اساس این روش بر یافتن و معرفی نشانگر (های) پیوسته با یک ژن یا QTL بر اساس عدم تعادل پیوستگی بین آنها و سپس گزینش بر اساس حضور یا عدم حضور نشانگر است. در این روشها، رهیافت های اصلاحی شامل گزینش بر اساس اطلاعات مولکولی صرف است که تحت عنوان روشهای ساخت ژنوتیپ یا GB شناخته می شوند. این روش دارای دو مرحله اساسی گزینش پیش زمینه وپس زمینه است که در گزینش پیش زمینه هدف گزینش افراد هترو زیگوس با استفاده از نشانگرها و بدون انجام آزمون های فنوتیپی و یا آزمون نتایج است. در گزینش پس زمینه نیز هدف افزایش محتوی ژنومی فرد گیرنده در حداقل زمان چه بر روی کروموزوم های حامل و چه غیر حامل و کاهش حفظ پیوستگی و در نهایت کاهش تعداد نسل های تلاقی برگشتی است. از تلاقی برگشتی نشانگر یار در نفوذ دادن QTLs و یا ژنهای هدف چند گانه نیز با وجود مشکلات بیشتر می توان بهره برد. مهمترین مزیت این گونه روش ها، افزایش سود ژنتیکی در واحد زمان است. در عین حال که در برخی صفات با آزمون های فنوتیپی دشوار صرفه جویی بالقوه را در هزینه ها نیز به همراه خواهد داشت. با این وجود این روش با مشکلات تکنیکی، اقتصادی و تخصصی محدود می گردد و در نهایت تنها به عنوان تکمیل کننده روشهای کلاسیک مطرح است.

کلیدواژه ها:

تلاقی برگشتی نشانگر-یار ، سود ژنتیکی ، گزینش پیش زمینه ، گزینش پس زمینه ، نشانگر های مولکولی