بررسی عوامل موثر بر تغییر نگرش خانواده های ایرانی در خصوص کم فرزندآوری با نگاه به سیاست های جمعیتی

براساس نتایج سرشماری سال 1390، جمعیت ایران به هفتاد و پنج میلیون و صد و شصت و نه هزار نفر رسیده است. در قیاس آمارهای جمعیتی سال 1390 با نتایجسرشماری سال 1385 ، نرخ رشد جمعیت از 1.62 درصد در سال 85 به 1.29 درصد در سال 1390 کاهش یافته است. این موضوع نگرانی ها را بابت کاهش رشد جمعیت وپیر شدن جمعیت کشور در سال های آتی افزایش داد؛ اعلام سیاست های افزایش جمعیت در ایران طی سال های گذشته در همین راستا مطرح گردید. از دیگر سو انسانها بهعنوان عاملانی اجتماعی شرایط و امکانات جامعه را در پیوند با کنش های خود سنجیده و دست به عمل می زنند، در این مطالعه کم فرزند آوری به عنوان یک کنش اجتماعیدر نظر گرفته شده و نگرش به عنوان مولفه ای اصلی در روان شناسی اجتماعی مورد کاوش واقع می گردد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر تکوین نگرش خانوادههای ایرانی در خصوص کم فرزندآوری با تاکید بر نگرش زنان به عنوان رکن اصلی فرزند آوری در خانواده، انجام گردیده است.روش تحقیق در این مقاله از نوع کیفی بوده و نمونه گیری به صورت هدفمند تا رسیدن به حد اشباع صورت گرفته و با استفاده از مصاحبه ی عمیق، انگیزه های زیر بنایی ونگرش منجر به رفتار گروه نمونه مورد سنجش قرار گرفته است؛ گروه مورد مطالعه شامل 15 نفر (مشتمل بر سه گروه: 1/ زنان دارای 30 + سال با سابقه ی تاهل و دارای فرزند2/ زنان دارای 10 - سال با سابقه ی تاهل و دارای فرزند و 3/ زنان دارای 10 - سال با سابقه ی تاهل و بدون فرزند) از شهروندان ساکن تهران می باشد.نتایج حاصل از داده های کیفی، نمایانگر عوامل موثر بر تغییر نگرش خانواده های ایرانی طی 20 سال اخیر است که از آن بین سه عامل: تغییر در سبک زندگی، بالا بودنمولفه ی فرد گرایی و پایین بودن مولفه ی مسئولیت پذیری بیشترین سهم تاثیر گذاری را نشان می دهد؛ نکته ی حائز اهمیت قرار گرفتن عامل مسائل مالی و رفاهی درسطوح پایین تر نرخ تاثیر گذاری است.

کلیدواژه ها:

زنان ، نگرش ، تغییر نگرش ، سیاست های جمعیتی ، کاهش جمعیت ، سبک زندگی ، روان شناسی اجتماعی