بررسی و تحلیل تطبیقی الگوی طراحی فرش و باغ ایرانی دوره صفویه و قاجاریه

در فرهنگ اسلامی «باغ» تجلی عالم بالا است در جلوه صورت. از طرفی زمین عکس آسمان است و هر اثر زمینی منشأ آسمانی دارد یا تصویری از آن است. بنابراین فرش، آئینه عرش است. موضوع این تحقیق بررسی و تحلیل تطبیقی الگوی طراحی فرش و باغ ایرانی دوره صفویه و قاجاریه است. هدف آن بررسی تأثیرات متقابل فرم، هندسه و الگوی طراحی باغ و فرش ایرانی بر یکدیگر می باشد. به نظر می رسد بین الگوی فرش و الگوی باغ های ایرانی رابطه ای وجود داشته است. در این تحقیق عناصر کالبدی 4 نمونه از باغ های ایرانی (دوره صفویه و قاجاریه) و 12 نمونه از قالی های طرح باغی مورد تحلیل و بررسی قرارگرفته است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که باغ بندی و هنرهای دیگر ایرانی الهام بخش و تأثیر پذیر متقابل یکدیگر بوده اند. و در این بین، با شکوه الگوی چهارباغ در دوره صفوی و نابودی آن در زمان قاجاریه، باغ های صفویه به خصوص «باغ فین کاشان» بیشترین و باغ های قاجاریه کمترین تأثیر بر طرح فرش های ایران گذاشته و اکثر قالی های طرح باغی در دوره صفویه رواج داشته است.

کلیدواژه ها:

فرش ، طرح باغی ، باغ ، صفویه ، قاجاریه