خشکسالی و تاثیرات آن بر توسعه پایدار شهر اصفهان با بکارگیری شاخص SPI

خشکسالی یک رخداد طبیعی است که همه ساله گریبان گیر مناطق گسترده ای از جهان میشود. این رویداد در جامعه هایی که با مسئله کم آبی و کاهش نزولات جوی روبرو می باشند هر چند سال یکبار، رخ می دهد. به طورکلی باید گفت رخداد خشکسالی از ویژگیهای اصلی آب و هوای ایران بشمار آید که هم درقلمرو آب و هوای مرطوب و هم خشک قابل دیدن است. این پدیده برخلاف سایر بلایا بتدریج و در یک دوره زمانی نسبتاً طولانی عمل کرده و اثرات آن ممکن است پس از چند سال و با تأخیر بیشتری نسبت به سایر حوادث طبیعی ظاهر شود. در دهه های اخیر در بین حوادث طبیعی ،که جمعیت های انسانی را تحت تأثیر قرار داده اند، فراوانی پدیده خشکسالی بیشتر از سایر بلایای طبیعی بوده و لذا شناخت این پدیده و تحقیقات در خصوص پایش آن در جهت کاهش اثرات مخرب این بلای اقلیمی حائز اهمیت است. در این تحقیق با استفاده از نقشه های پایش خشکسالی و شاخص SPI وضعیت خشکسالی استان اصفهان مورد بررسی قرار گرفته است. پس از جمع آوری داده های بارش ایستگاه های موجود در استان اصفهان و حذف ایستگاه های دارای آمار ناقص، سری زمانی این شاخص در مقیاس های زمانی 3، 6، 9، 12 و 24 ماهه بدست آمد. سپس نقشه های گستره خشکسالی ترسیم و مورد تحلیل قرار گرفت. این نقشه ها، خشکسالی های متوسط و شدید را عمدتا در قسمت های غربی استان و خشکسالی های بسیار شدید را در بخش های شرق و شمال شرقی استان نشان می دهند و مناطق دارای ریسک بالا را به منظور برنامه ریزی های آتی و اتخاذ سیاست های مدیریتی مشخص می کنند. از جمله اقدامات پیشنهادی برای کاهش ریسک خشکسالی و توسعه پایدار، میتوان به استقرار نظام پایش و پیش آگاهی خشکسالی در سطح استان، آموزش جامعه در جهت صرفه جویی هر چه بیشتر در منابع آب و بهبود سیستمهای مدیریت آب اشاره کرد.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، شاخص SPI ، استان اصفهان ، توسعه پایدار