بررسی روند رشد شهر اصفهان طی 5 دهه گذشته

پدیده توسعه شهری از عوامل اصلی تغییر پوشش و کاربری اراضی است که موجب بروز مشکلات عدیده ای مانند از بین رفتن زمینهای کشاورزی، آلودگی آب، فرسایش خاک و معضلات اقتصادی – اجتماعی فراوان می گردد. اصفهان یکی از کلان شهرهای کشور است که طی چند دهه گذشته با رشد سریع شهری روبرو بوده است. عکسهای هوایی و تصاویر ماهواره ای از پتانسیل بالایی برای نقشه سازی و کمی کردن تغییرات ایجاد شده در یک منطقه طی زمان برخوردار هستند. هدف اصلی از این مطالعه بکارگیری داده های دور کاوی برای بارزسازی تغییرات سطح و محدوده مناطق مسکونی شهر اصفهان از سال 1335 تا 1385 می باشد، یعنی حداکثر دوره زمانی که با استفاده از عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای امکان بررسی تغییرات یک منطقه وجود دارد.بدین منظور دو سری عکس هوایی مربوط به سالهای 1335 و 1346 و همچنین چهار سری تصاویر ماهواره ای از سنجنده های LISS III, FTM, TM, MSS مربوط به سالهای 1354، 1369، 1380، 1385 برای این مطالعه انتخاب شد. محدوده فعلی شهر اصفهان با استفاده از پردازشهای چشمی و همچنین آنالیز تصاویر، به 3 طبقه عمده مناطق مسکونی، مناطق غیر مسکونی و سطح سبز تقسیم شد. در نهایت با استفاده از آنالیز رویهم گذاری، روند تغییرات مناطق مسکونی شهر اصفهان در فاصله زمانی سالهای 1335 الی 1385 مشخص و ارتباط آن با روند رشدجمعیت مورد بررسی قرا رگرفت. طی این مدت سطح مناطق مسکونی حدود 9 برابر و جمعیت با نرخ 4 درصد، حدود 7 برابر شده است. با توجه به اینکه اطراف اصفهان را زمین های کشاورزی و باغات احاطه کرده، توسعه شهر اصفهان در 5 دهه گذشته ، باعث تبدیل بخش قابل توجهی از اراضی کشاورزی و باغی به مناطق مسکونی گردیده است .

کلیدواژه ها:

تصاویر ماهواره ای ، عکس هوایی ، توسعه شهری ، رشدجمعیت ، برنامه ریزی شهری