اهمیت اسفنج ها به عنوان شاخص آلودگی های زیست محیطی و پالایش آلودگی فلزات سنگین

افزایش فعالیت های انسانی و صنعتی منجر به تولید مقدار زیادی از آلاینده ها شده که در محیط مصبی و ساحلی تخلیه می شوند، مناطق ساحلی و مصبی از لحاظ تنوع جانوران و استفاده های گردشگری و صیادی حائز اهمیت هستند از این رو تشخیص و کنترل آلودگی توسط مکانیسم های ساده، ارزان و بیولوژیک، مفید و موثر خواهد بود بنابرین معرفی گونه ای که هم شاخصی برای آلودگی، هم پایش اکوسیستم و هم خود توانایی پالایش و کاهش آلودگی را داشته باشد مهم است. در این میان جانوران ثابت و بی تحرک سودمندتر هستند زیرا در زمان آلودگی در محیط می مانند یا باید حذف شوند یا با غلظت بالای آلاینده ها مقابله کنند. چندین گونه دریایی از قبیل دو کفه ای ها، اسفنج ها و تونیکیت ها مورد بررسی قرار گرفته اند که اسفنج ها به دلایل اینکه مستقیما با محیط در ارتباطند، معمولا در هر اکوسیستم دریایی یافت می شوند، ارگان داخلی ویژه ای جهت فیلتر ندارند و فیلتر کنندگان غیر انتخابی هستند، تعدد گونه ای و ساختار ساده دارند، تجمع آلاینده ها و حتی در مواردی قدرت کاهش سمیت آلاینده ها را دارند حائز اهمیت هستند. در بسیاری از مقالات به قدرت کاهش آلودگی فلزات سنگین توسط این موجودات اشاره شده است. بنابراین بررسی های مربوط به شناسایی گونه های اسفنجی هر منطقه جهت انتخاب بهترین گونه به عنوان شاخص آلودگی خاص، پایش محیط زیست دریایی و حتی کاهش آلودگی محیطی منطقی به نظر می رسد. در تحقیق حاضر با بررسی نتایج مقالات مختلف مشخص شد که گونه هایی از اسفنج های دریایی به عنوان شاخص آلودگی فلزات سنگین و هم عاملی در جهت پالایش و کاهش این نوع از آلودگی ها در محیط دریایی هستند، این گونه ها در آبهای جنوبی خلیج فارس نیز شناسایی شده اند. با بررسی های میدانی سواحل، حضور یا عدم حضور اسفنج ها را می توان در جهت توصیف محل های آلوده یا معرفی گونه خاص در جهت کاهش آلودگی عنوان کرد.

کلیدواژه ها:

اسفنج دریایی ، آلودگی دریایی ، شاخص زیستی آلودگی ، پالایش زیستی آلودگی ، نظارت اکوسیستم