مدیریت تقاضای آب کشاورزی با رویکرد آزادسازی قیمت (مطالعه موردی شبکه آبیاری و زهکشی دز، محصول گندم)

منابع آب در کشور ایران دارای محدودیت بوده و به علت افزایش جمعیت و تقاضای غذا، مصرف آب برای تولید محصولاتکشاورزی نیز افزایش خواهد یافت. قیمت گذاری آب یکی از مهمترین ابزارهای اقتصادی جهت مدیریت تقاضای روز افزون آب دربخش کشاورزی است. در این مطالعه ارزش اقتصادی آب با استفاده از تابع تولید، در شبکه آبیاری و زهکشی دز محاسبه شد. بهاین منظور اطلاعات مورد نیاز در منطقه مورد مطالعه از طریق تکمیل پرسشنامه در سال زراعی 1392-1391 از کشاورزان نمونه گندم کار جمع آوری گردید. پس از بررسی نتایج توابع تولید مختلف، تابع تولید ترانسلوگ به عنوان تابع تولید مناسب انتخاب شد. ارزش اقتصادی آب به ازای هر متر مکعب برای محصول گندم 667/8 ریال محاسبه گردید که بسیار بیشتر از تعرفه ابلاغی بر اساس قانون تثبیت آب بهای زراعی جهت این محصول می باشد. اختلاف موجود بین ارزش اقتصادی محاسبه شده و آب بهای پرداختی توسط کشاورزان می تواند یکی از دلایل مصرف بیش از حد و عدم صرفه جویی آب در تولید محصول گندم باشد. کشش تولیدی نهاده آب درگندم 0/364 محاسبه گردید و بیانگر یک رابطه مثبت بین میزان آب مصرفی و مقدار تولید محصول می باشد. میانگین بهره وری نهایی آب برای گندم 0/159 می باشد که با توجه به ماکزیمم بهره وری نهایی محاسبه شده در نمونه، بیانگرپایین بودن بهره وری نهایی نهاده آب در شبکه دز می باشد.

کلیدواژه ها:

مدیریت تقاضای آب ، ارزش اقتصادی آب ، تابع تولید ، بهره وری ، کشش تولید