بررسی اپی دمیولوژی فیلرهای خونی سگهای روستایی و شهری تبریز

هدف: بررسی اپی دمیولوژی فیلاریوز فیلرهایی که میکروفیلر آنها در خون سگهای شهری و روستایی شهرستان تبریز دیده می شود. طرح: مطالعه مشاهده ای مقطعی. حیوانات: سیصد و پنجاه و هفت قلاده سگ شامل 198 قلاده سگ صاحبدار شهری و 159 قلاده سگ روستایی (گله). روش: در هر قلاده سگ با رعایت شرایط لازم یک سانتیمتر مکعب خون از وریدهای سافن و یا سفالیک اخذ گردید و با 9 سانتیمتر مکعب فرمالین 2 درصد مخلوط شد تا پس از همرلیز برای دیدن، شمارش و تشخیص تفریقی میکروفیلرها توسط روش تکمیل شده نات آزمایش گ ردد. تجزیه و تحلیل آماری: آزمون مربع کای و آزمون دقیق فیشر. نتایج: با استفاده از کلیدهای تشخیص در 48 قلاده _13/44 درصد) یکی از دو میکروفیلردیروفیلاریاایمیتیس و دیپتالونمارکوندیتوم یا هر دو آنها وجود داشت. مجموعاً 30 قلاده (8/4 درصد) فقط مبتلا به دیروفیلاریا ایمیتیس و 17 قلاده (4/76 درصد) فقط مبتلا به دیروفیلاریا ایمیتیس و 17 قلاده (4/76 درصد) فقط مبتلا به دیپتالونما رکوندیتوم و یک قلاده (0/28 درصد) مبتلا به هر دو فیلر بودند. در سگهای شهری آلودگی به دیروفیلاریا ایمیتیس چهار برابر سگهای روستایی (12/6 درصد در برابر 3/14 درصد) و در سگهای روستایی آلودگی به دیپتالونما رکوندیتوم چهار برابر سگهای شهری بود (8/1 درصد برابر 2 درصد) و هر دو یافته از نظر آماری معنادار بود (P<0/001 و P<0/05). در سگهای شهری آزمایش شده میزان ابتلا به دیروفیلاریاایمیتیس در سگهای نگهبان دو برابر سگهای خانگی بود (P<0/05). بررسی رابطه بین سن و آلودگی به فیلرها نشان داد آلودگی سگهای شهری به کرم قلب با بالا رفتن سن افزایش می یابد به نحوی که در مسنترین سگها (بالاتر از 9 سال) حداکثر آلودگی (66/7 درصد) مشاهده می شود که در مقایسه با سن یکسالگی بسیار چشمگیر است (P<0/001). در سگهای شهری آلودگی جنس نر به دیروفیلاریا ایمیتیس بیش از دیپتالونما رکوندیتوم بود (P<0/001) ولی چون اگثریت مطلق سگهای گله نر بودند امکان تأثیر جنس بر آلودگی در این گروه میسر نگردید. اثر اکوسیستم بر آلودگی معنادار بود، در یکی از چهار منطقه مورد م طالعه یعنی شرق تبریز که به دلیل وجود آب و رطوبت نسبی بالاتر شرایط مناسبتری برای رشد پشه ها میزبان واسط وجود داشت آلودگی به فیلرها به طور معنادار (P<0/001) بیش از سایر مناطق بود. نژاد سگهای گله تحت بررسی عمدتاً بومی بود ولی د ر سگهای شهری که از تنوع نژاد بیشتر برخوردار بوند حداکثر میزان ابتلا به کرم قلب در سگهای بومی دیده شد (P<0/01) ولی به نظر می رسد در رابطه با تأثیر نژاد بر آلودگی مواردی نظیر شرایط نگهداری و مدیریت بهداشتی عوامل اصلی می باشد. در کالبد گشایی 6 قلاده شغال، 9 قلاده روباه و 2 قلاده گرگ به کرم قلب به ترتیب از 2 قلاده یک قلاده و یک قلاده کرم قلب بالغ جدا گردید و از تعداد 2192 پشه صید شده در هیچ کدام مرحله نوزادی کرم قلب مشاهده نگردید. نتیجه گیری: یافته های این بررسی تبریز را به عنوان کانون بومی آلودگی با دیروفیلاریا ایمیتیس معرفی می کند. و بر کنترل آلودگی در این منطقه تأکید می نماید. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، (1381)، دوره 57، شماره 4، 63-59.

کلیدواژه ها:

اپی دمیولوژی ، سگ ، تبریز ، دیروفیلاریا ایمیتیس