مطالعات کاریولوژیکی بر روی 5 جمعیت طبیعی از گیاه دارویی قیچ ( zygophyllum fabago)

ا zygophyllum fabago گیاهی علفی از خانواده zygophyllaceae می باشد این خانواده دارای 9 گونه در ایران است که در مرکز، شمال، شمال غربی و شرقی کشور پراکندگی دارند. این گیاه خواص دارویی زیادی مانند اثر ضد قارچی و ضد باکتریایی داشته و دارای ترکیباتی است که از آن برای تولید داروهای مدرن استفاده می شود از این گیاه امروزه برای تولید داروهایی جخت درمان روماتیسم ، نقرس و آسم و نیز پمادهای مخصوص بیماری های پوستی، زخم های خارجی و عفونی استفاده می شود. همچنین عصاره این گیاه حاوی آلکالوئیدی به نام هارمان است که خاصیت ضد افسردگی دارد. در این تحقیق ارزیابی سیتوژنتیکی جمعیت های مختلف این گونه از طریق مطالعه سلول های متافازی تقسیم میتوز انجام شد. نوک ریشه حاصل از بذرهای جوانه دار شده در محلول اشباع آلفابرومونفتالین تیمار، در محلول لویتسکی تثبیت و با استو آیرون هماتوکسیلین رنگ آمیزی شد. ده صفحه متافازی جهت آنالیز پارامترهای کاریوتیپ مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. صفات کاریوتیپی مانند طول هر کروموزوم، طول بازوی بلند، طول بازوی کوتاه و نسبت بازوی بلند به کوتاه درصد کلی فرم و اختلاف دامنه طول نسبی کروموزوم اندازه گیری شد. این بررسی ها بر پایه طرح آماری کاملا تصادفی انجام و تجزیه آماری داده ها به وسیله نرم افزار SAS و SPSS و مقایسه میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانکن صورت پذیرفت. نتایج آنالیز کاریوتیپی نشان داد که کلیه جمعیت های مورد مطالعه در این گونه دیپلوئید بوده و مجموعه کروموزومی آن 2n=2x=22 (x=11) می باشد. تیپ کروموزوم ها عمدتا از نوع ساب متاسنتریک و متاسنتریک بوده و طول بلندترین و کوتاهترین کروموزم به ترتیب 2/52 و 0/89 میکرون در جمعیت های چادگان و شهرضا تخمین زده شد. همچنین با توجه به مطالعات انجام شده در جمعیت های چادگان، زابل و مازندران به ترتیب جفت کروموزوم های شماره 1، 6، 1 دارای ساتلایت بودند.

کلیدواژه ها:

خواص دارویی ، سیتوژنتیک ، zygophyllum fabago