بازساخت کلانشهرها و ضرورت نگرشی جدید در مدیریت آنها با نگاهی به کلانشهر تهران

مفهوم بازساختrestructuringدر لغت به معنای ساماندهی جدید یک سیستم و یا یک واحد اقتصادی با هدف افزایش کارایی است. آن، همچنین به تغییرات دور از انتظار، متفاوت از گذشته و بدون بازگشت اشاره دارد. روند رو به گسترش تغییرات شهری درکلانشهرهای کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه تحت تأثیر تغییراتی چون جهانی شدن، گسترش فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی؛ و نیز سیاست های دولتی و نهادهای عمومی و سرمایه های بخش خصوصی نشان می دهد که تغییرات سه دهه اخیرکلانشهرها، به لحاظ کمی و کیفی، بیش از تغییرات جزئی و تدریجی گذشته است. شناخت این تغییرات که از آن به عنوانبازساخت شهری یاد می شود، نقش مهمی در سیاست گذاری و هدایت شهرهای بزرگ دارد و کشورهای مختلف با شناخت و درک این فرایند، سعی در جهت دهی مناسب به نظام فعالیت ها و در نتیجه ساخت مناسب کالبدی کلانشهرها داشته اند.کلانشهر تهران تحت تاثیر سنت تمرکز گرایی قدرت در ایران، عرصه عملی اقتدار و سلطه دولت در هدایت تحولات کالبدی-فضایی، رقابت عناصر بخش خصوصی برای کسب سود، در غیاب عناصر و تشکل های مدنی و شهروندی است. از طرف دیگر، کلانشهر تهران دارای ساختار فضایی چندمرکزی نه چندان قوی با تراکمی بالا و فاقد یک مرکزیت قوی است. در دهه های گذشته،مدیریت شهری تهران بیشتر درگیر مسائل روزمره و درونی بوده و نسبت به فرصت ها و تهدیدهای بیرونی بی توجه بوده است.نتیجه این امر، واگرایی و تفرق سیاسی، قدرت محوری، بازارگرایی، پراکنده رویی نظام های اسکان و فعالیت است که در منطقه کلانشهری تهران مشهود هستند. ادامه روند موجود موجب توسعه ناپایدار شهری و منطقه ای در ابعاد مختلف و عقب ماندن ازدیگر کلانشهرهای منطقه و جهان خواهد شد. در شرایط بازساخت شهری تحت تأثیر جهانی شدن از بالا، مهم ترین راه حل در سطح مناطق کلانشهری، گذار از حکومت به حکمروایی منطقه ای در قالب اقداماتی چون؛ تمرکز زدایی، ایجاد ساز و کارهای محکم برای هماهنگی، همیاری و همکاری بین بخش های مختلف دولتی، عمومی و خصوصی است. در سطح شهرها و محلات شهری نیز صحبت از ورود نهادهای جامعه مدنی، بخش خصوصی و خلاصه تمام کنشگران عرصه زندگی شهری در اداره شهرهاست که در چهارچوب حکمروایی خوب شهری محقق می شود

کلیدواژه ها:

بازساخت ، بازساخت شهری ، کلانشهر ، منطقه کلانشهری ، حکمروایی شهری و منطقه ای