به کارگیری اصول کلیدی در طراحی ساختمان ها و مستحدثات و تجهیزات وتقویت مدیریت سیستماتیک جایگزین مدیریت بحران

متاسفانه در کشورمان بعد از وقوع زلزله ای حتی معمولی، شاهد خسارات زیاد مالی و جانی در مناطق مختلف می شویم و فوراً وضعیت اضطرار و بحران به وجود می آید. برای جلوگیری از این خسارت زمین لرزه ای ،آیین نامه های مختلفی در سطح کشور ودنیا تدوین گردیده اند و ایده‌ها و تکنیک های جدیدی جهت بهسازی و مقاوم سازی ساختمان ها و مستحدثات ارائه شده اند. در آیین نامه های طرح لرزه ای ساختمان ها ، اصول، نکات، توصیه ها و بایدها و نباید هایی درج شده اند که متاسفأنه هم آیین نامه ها به طور جدی برخورد ندارند و هم سازمان ها و نهادهای مرتبط در اجرای آن چندان مسئولیت و مدیریتی ندارند و هم طراحان نیز به آن کم رنگ توجه می کنند ، در حالی که با برجسته سازی و پررنگ کردن آنها در طرح و اجرا بناها ، مستحدثات و ساختمان ها می توان تا حد زیادی از خرابی ها و خسارات مالی و جانی در موقع اضطرار مانند زلزله کاست.اجرای این اصول نیازمند تقویت مدیریت سیستماتیک اداری است که می توان جایگزین مدیریت بحران نمود. مثلا اگر در هنگام ساخت ساختمان های بم، حداقل های آیین نامه زلزله رعایت می شد، خرابی ها ناشی از زلزله بم 5 دیماه سال 82 بسیار کاهش می یافت که متولی اجرای آیین نامه ها و قوانین، نهادها و سازمانهای مرتبط هستند. با رعایت ملاحظات ژئوتکنیکی و شناخت گسل ها و احداث ساختمان ها در فاصله های دوری از گسل ها، با شناخت زمین از نظر داشتن استعداد پتانسیل روانگرایی ، با شناخت اثرات ساختمان ها به یکدیگر به هنگام ضربه ناشی اززلزله ، با شناخت اثرات ساختمانها در زیر خاک و مسئله افزایش تنش و فراتر رفتن از ظرفیت باربری خاک ، با رعایت ملاحظات معماری چون رعایت تقارن ها ، حذف پیش‌آمدگی ها و تورفتگی ها، توجه به معماری هایی که از نظر سازه ای مناسب اند و رعایت ملاحظات پیکر‌بندی سازه‌ای و آرایش صحیح و اصولی سیستم های باربر و انتقال نیرو و رعایت شکل‌پذیری و انرژی پذیری عناصر ساختمان ها ، انطباق مرکز سختی با مرکز جرم، حذف اعضا غیرسازه ای، اتصال مناسب اعضا جداکننده ، رعایت یکپارچگی و پیوستگی عناصر سازه ای، رعایت فاکتورهای منظمی در پلان و ارتفاع ساختمان ها ،‌اجتناب از طبقات نرم و ضعیف و غیره که به راحتی میتوان آن را رعایت نمود مطمئناً با تقویت مدیریت سیستماتیک نهادها عملی بوده و در هنگام بروز زلزله وهر خطر دیگر ، آسیب‌های جانی و مالی به جامعه به حداقل خود میرسد ودرسطح دنیا رکورد کسب نموده و می توان کاری کرد که نیاز به مدیریت بحران نباشد.

کلیدواژه ها:

مدیریت بحران ، مدیریت سیستماتیک ، مستحدثات ، زلزله ، رعایت ملاحظات طراحی ، اصول کلیدی