شناخت و تحلیل احتمال خطر در بافت قدیم شیراز در هنگام وقوع زلزله

شهرهای کهن ایران، غالباً در معرض خطر زلزله قرار دارد. شهرهای دارای بافت قدیمی، به دلیل وجود ابنیه میراثی و ساختمان های غیراستاندارد فرسوده، درصورت وقوع زلزله دچار فاجعه جبران ناپذیر می شوند. بافت قدیم شیراز با سیصد و پنجاه هکتار مساحت، هشتاد هزار نفر جمعیت ساکن و حدود دویست هزار نفر مسافر درون شهری بین ناحیه ای، در طول شبانه روز به شدت دربرابر زلزله آسیب پذیراست. از طرف دیگر به نظر می رسد میزان آسیب پذیری نواحی بافت قدیم شهرها تابعی از عوامل ذیل است: 1. نیروهای وارده بر سازه های فرسوده با توجه به شدت زلزله. 2. زمان وقوع زلزله شامل ساعت وقوع و روز وقوع. 3. شرائط اقلیمی شامل بارندگی یا خشکی هوا. 4. میزان آمادگی و تجهیز فضاهای عمومی مورد نیاز. 5. وجود و یا عدم وجود گریزگاه برای استفاده به عنوان سامانه امداد و نجات. 6. میزان آمادگی, مهارت و تمرین عمومی برای انجام واکنش فوری و مناسب در زمان اولیه وقوع زلزله. 7. میزان تجهیز نیروهای امدادی ویژه برای امداد رسانی در بافت های قدیمی و فرسوده. در این مقاله سعی شده احتمال خطر در بافت قدیمی شیراز بررسی گردد. شناخت احتمال خطر با مقایسه دو معیار زیر انجام گرفته است: الف) میزان توزیع فراوانی انواع سازه ها ی فرسوده در بافت، با توجه به معیارهایی از آیین نامه زلزله 2800 و ب) فرض های گوناگون زمان وقوع زلزله و رابطه آن با تراکم جمعیت حاضر در بافت. در این راستا، این مقاله، خطرناک ترین حالت یعنی حضور بیشترین تعداد جمعیت در زمان وقوع زلزله در بافت را مورد سنجش قرار داده و نتایج حاصل ارائه شده است.