تحلیل مورفومتری گالی ها در منطقه لاویج، استان مازندران

در این مقاله فرسایش گالی در منطقه لاویج که در جنوب شهر چمستان در استان مازندران واقع شده است مورد بررسی قرار گرفته است. لاویج در یک منطقه کوهستانی قرار گرفته و بیش از هزار سال است که سابقه سکونت دارد از این رو از گذشته جنگل های اطراف منطقه تغییر کاربری داده و به زمین های کشاورزی و مراتع تبدیل شده اند. در حال حاضر نیز بخش عمده ای از زمین های کشاورزی به صورت متروک رها شده است. وقوع گالی های دامنه ای (آبکند) یکی از اشکالی است که در نتیجه دخالت طولانی مدت انسان در منطقه شکل گرفته است. در این تحقیق داده های مربوط به گالی ها مانند شیب ، عرض ، عمق ، شکل دامنه، نوع نهشته و کاربری اراضی از طریق عملیات میدانی برداشت گردید. مساحت بالادست هدکت گالی ها نیز با استفاده از تصویر ماهواره ای گوگل ارت مشخص و محاسبه گردید بررسی ارتباط این متغیرها نشان می دهد که عرض گالی ها با مساحت بالادست گالی ها و شیب آن ها به ترتیب 0/6 و 0/558- ضریب همبستگی دارند. متغیر عمق با سایر پارمترها رابطه معنی داری را نشان نمی دهد. با توجه به ارتباط معنی دار 6 متغیر فوق الذکر به جز عمق کالی های منطقه در نرم افزار SPSS خوشه بندی شدند. بر این اساس دو خوشه اصلی شناسایی شدند. گالی های خوشه اول گالی هایی هستند که مساحت بالادست گالی ها به نسبت بیشتر بوده و از نهشته های واریزه ای با رسوبات ریزدانه تشکیل شده اند. با افزایش مقدار رواناب، عرض این گالی ها افزایش یافته است. خوشه دوم گالی هایی هستند که مساحت بالادست هدکت آنها کم بوده و از نهشته های واریزه ای درشت دانه تشکیل شده اند. در این حالت مقدار رواناب از گروه اول کمتر بوده و عرض گالی افزایش چندانی نیافته است.

کلیدواژه ها:

گالی ، مورفومتری ، خوشه بندی ، لاویج ، مازندران