ارزیابی صفات گیاهی مرتبط با عملکرد دانه در ژنوتیپهای بومی و اصلاح شده برنج (Oryza sativa L.)

به منظور تعیین مهمترین صفات موثر بر عملکرد دانه برنج، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) به اجرا گذاشته شد. ژنوتیپهای برنج مورد آزمایش شامل (هاشمی، سنگجو، علی کاظمی، کادوس، خزر، گوهر، درفک، دیلم، سپیدرود، لاینهای امیدبخش 831، 841 و 416 ) بودند. صفات اندازه گیری شده شامل عملکرد دانه و اجزای عملکرد، طول روز تا 50 درصد گلدهی و رسیدگی کامل، وزن هکتولیتر، فراوانی دانه در طول خوشه، شاخص برداشتخوشه، میزان باروری خوشه، طول مخصوص ساقه، شاخص قدرت مخزن، طول خوشه، وزن خوشه، ارتفاع بوته و راندمان تبدیل بودند. در بین ارقام مورد مطالعه، رقم کادوس بیشترین میزان عملکرد ( 6050 کیلوگرم در هکتار) را نشان داد. با توجه به نتایج ضرایب همبستگی، تعداد پنجه و میزان باروری پنجه ها و طول دوره رسیدگی، بیشترین همبستگی مثبت و صفت ارتفاع بوته بیشترین همبستگی منفی را با عملکرد دانه نشان دادند. به نظر میرسد این صفات را میتوان از صفات کلیدی در ارتباط با عملکرد دانه معرفی کرد. تجزیه خوشه ای به روش Wards انجام شده وارقام مورد مطالعه بر اساس صفات مورد بررسی به سه گروه مجزا تقسیم بندی شدند.

کلیدواژه ها:

برنج ، تجزیه خوشه ای ، عملکرد دانه ، همبستگی