تزیینات درمعماری مسجد کبود تبریز

معماری اسلامی در تمامی ادوار تاریخی دارای شکوه و عظمتی مثال زدنی بوده است. در این گونه معماری، مسجد مجموعه ای از هنرهای گوناگون است و به تزئین آن توجه خاصی شده است. مسجد اولین جایگاه تجلی هنر اسلامی است. تجلی انوار حق در عالم هستی و کائنات به ظهور رسیده، به وسیله هنرمند مسلمان در معماری جلوه گر شده است. مسجد کبود تبریز یکی از آثار و ابنیه با عظمت ایران می باشد که متعلق به دوره عثمانی می باشد و بر خلاف اکثر مساجد ایرانی به علت هوای سرد تبریز برونگرا ساخته شده است و میانسرا ندارد. در این مقاله با مطالعه و تجزیه تحلیل تزئینات بکاربرده شده در م سجد کبود تبریز می توان به زیبایی، محتوا، واقعیت های هنری بکر و اصیل پی برد. که تزئینات بکار برده شده در این مسجد علاوه بر زیبایی ظاهر از ارش های والاتری برخوردار بوده است و ذهن جست وجوگر را قبل از نمود ظاهری به معنای درونی رهنمون می سازد. و از آنجا که اصول زیباشناسی و ویزگی های خاص سنت ایرانی به طور ظریف و آگاهانه در نقوش تزئینات این مسجد مورد توجه طراحان وقت بوده، می تواند هنرمند معاصر را برای رسیدن به یک اثر هنری با هویت کاملاً ایرانی یاری سازد. با توجه به تماس مستقیم معماری آذربایجان با امپراطوری عثمانی و اینکه شهر تبریز بارها تحت حاکمیت دولت عثمانی درآمده است، نقش گلان مرکزی در شکل گیری مسجد کبود بی تأثیر نبوده است، از طرفی شرایط اقلیمی نیز بااین چهارچوب طراحی در هماهنگی کامل قرار گرفته است. در کل می توان چنین برداشت کرد که این مسجد به لحاظ کالبدی تلفیقی از پلان مرکزی عثمانی و مساجد شبستانی ایرانی است. در طراحی تزئینات داخلی مسجد، برای اولین بار، شرایط محیطی در نظر گرفته شده است، به طور مثال رنگ فیروزه ای به کار گرفته شده در این مسجد که رنگ سرد می باشد با هوای سرد تبریز تلفیق شده و این یکی از دلایل نامگذاری این مسجد به نام فیروزه ی اسلام می باشد.

کلیدواژه ها:

برونگرایی ، زیباشناسی ، مساجد ایرانی ، معماری اسلامی ، نقوش تزئینی