اثر تنش خشکی و اسید آبسزیک بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد دو ژنوتیپ ماریتیغال (Silybum marianum L.)

ماریتیغال (Silybum marianum L) از جمله گیاهان دارویی با خواص درمانی فراوان می باشد. در این راستا پژوهشی به منظور بررسی اثر تنش خشکی و اسید آبسزیک برون زا بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه ماریتیغال انجام شد. آزمایش در سال زراعی 1391-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در قالب کرت های خرد شده فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل تنش خشکی در 2 سطح (آبیاری کامل و اعمال تنش در زمان ساقه روی گیاه) به عنوان کرت های اصلی و محلول پاشی با 2 سطح ABA (صفر 3mg/l) و 2 ژوتیپ ماریتیغال (مجارستان و ملاثانی) به عنوان کرت های فرعی بود. صفات تعداد شاخه فرعی، قطر کاپیتول، تعداد دانه در کاپیتول و عملکرد دانه مورد اندازه گیری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر سطوح تنش خشکی از نظر تمام صفات مورد بررسی معنی دار (0/01<=p) و اثر ژنوتیپ ها و ABA برای برخی صفات معنی دار بود. با توجه به معنی دار بودن اثر متقابل تنش × ژنوتیپ وABA × ژنوتیپ وضعیت ژنوتیپ ها در هر سطح تنش و ABA دارای روند متفاوتی بود. هورمون پاشی در شرایط تنش باعث افزایش معنی دار برخی از صفات مورد مطالعه گردید و همچنین اثرات متقابل سه جانبه تیمارها برای تمامی پارامترهای اندازه گیری شده در سطح احتمالی 1 درصد معنی دار بود. با توجه به جدول مقایسات میانگین ها در تیمار آبیاری کامل و بدون محلول پاشی بیشترین عملکرد دانه، تعداد دانه در کاپیتول، قطر کاپیتول و تعداد شاخه فرعی متعلق به ژنوتیپ اهواز بود. عملکرد بوته ها در گیاهان تحت تنش خشکی همراه با محلول پاشی اسید آبسزیک در مقایسه با گیاهان تحتتنش خشکی و بدون محلول پاشی افزایش یافت. نتایح تحقیق حاکی از آن بود که اسپری ABA باعث افزایش عملکرد و اجزای عملکرد گیاه ماریتیغال نسبت به حالت تنش خشکی به وسیله افزایش مقاومت در گیاه و کاهش اثرات تنش خشکی شد.

کلیدواژه ها:

اسید آبسزیک ، تنش خشکی ، ژنوتیپ ، ماریتیغال ، محلول پاشی