بررسی خصوصیات زراعی و فنولوژیکی سه رقم گندم تحت اثر برداشت قصیل و کود سرک

غلات عمدتا به عنوان تولید دانه کشت می شوند ، اما در اغلب نقاط جهان و برخی مناطق ایران استفاده دومنظوره از غلات منجمله گندم و جو رایج می باشد . در این خصوص جهت بررسی تأثیر برداشت علوفه سبز و استفاده از کود سرک نیتروژن بر روند رشد و مراحل فنولوژیکی آن ، عملکرد و اجزای عملکرد در چند رقم گندم آبی ، یک طرح آزمایشی در سال زراعی 85-84 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی به اجرا در آمد . تیمارهای مورد مطالعه عبارت بودند از سه رقم گندم پاییزه با نام های زرین، شهریار و پیشتاز در قالب کرت های اصلی و استفاده و عدم استفاده از کود سرک نیتروژن واقع در کرت های فرعی برداشت و عدم برداشت قصیل در کرت های فرعی فرعی ، که به صورت کرت های دو بار خورد شده با قالب بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار پیاده گردید. نتایج نشان داد اگر چه تفاوت معنی دار بین عملکرد بیولوژیکی تیمارها در شرایط برداشت و عدم برداشت قصیل وجود نداشت، اما عملکرد دانه در تیمار برداشت علوفه افزایش معنی دار نسبت به شاهد یافته بود و در سایر صفات عملکرد نیز تفاوت معنی دار دیده نشد. همچنین مصرف کود نیتروژن بعد از برداشت قصیل تأثیر معنی دار در افزایش عملکرد دانه داشت ، در حالیکه روی سایر صفات تأثیر چندان محسوسی دیده نشد . در این رابطه بین ارقام مورد آزمایش در موارد مختلف اختلاف معنی دار وجود داشت که در مجموع رقم پیشتاز هم از لحاظ عملکرد دانه و هم شاخص برداشت برتری مشهود نسبت به سایر ارقام داشت. همبستگی بین صفات نشان داد که یک همبستگی مثبت بین شاخص برداشت و تعداد خوشه در مترمربعو نیز بین بیوماس و عملکرد کاه وجود دارد . بطور کلی برداشت قصیل از ارقام گندم در اواخر پنجه زنی تا اوایل طویل شدن ساقه نه تنها در بیشتر موارد اثر قابل توجه در کاهش عملکرد و اجزای آن نداشته، بلکه در برخی موارد با کاهش ارتفاع گیاه و جلوگیری از صدمات ناشی از ورس موجب افزایش عملکرد نیز شده است . این در حالی است که مقدار متنابهی علوفه سبز با قابلیت هضم و ارزش غذایی بالا در طی مراحل رشد رویشی گیاه فراهم شده است که سودآوری اقتصادی به دنبال دارد.

کلیدواژه ها:

برداشت قصیل ، عملکرد ، فنولوژی ، گندم و نیتروژن