بررسی عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ با استفاده از تجزیه های چند متغیره

شانزده ژنوتیپ مختلف گلرنگ تحت شرایط آبیاری و دیم در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد واحد شیروان در قالب طرح کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. کرت های اصلی را آبیاری وکرت های فرعی را ژنوتیپ ها تشکیل دادند . در مجموع 17 صفت مختلف مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی مورد اندازه گیری قرار گرفتند که در این پژوهش فقط نتایج تجزیه های چند متغ یریه در این پژوهش فقط در شرایط آبیاری گزارش می شود. تجزیه به عامل ها، 6 عامل را شناسایی کرد. این عامل ها بیش از 96 درصد از تغییرات کل را توجیه کردند. در اولین عامل سه صفت مربوط به عمکرد، وزن دانه در کل طبق ها، وزن دانه در طبق های ثانویه و تعداد طبق های ثانویه قرار گرفتند و بنابراین عامل مذکور اجزای عملکرد نامگذاری شد. عامل دوم شامل یک صفت وابسته به عملکرد یعنی وزن هزار دانه بود و در نتیجه وزن هزار دانه نامیده شد. سومین عامل در برگیرنده عملکرد دانه و عملکرد کل بود که به نام عملکرد در نظر گرفته شد . چهارمین عا مل شامل سه صفت طول دوره رویشی، تعداد طبق های ثانویه و وزن دانه در کل طبق ها بود که به نام طول دوره رویشی نامگذاری شد . پنجمین عامل ترکیبی از RWC (رطوبت نسبی برگ) و وزن دانه در طبق بود که به نام عامل رطوبت نام گذاری گردید . ششمین عامل وزن طبق های ثانوی، تعداد کل طبق ها و روز تا گلدهی را در بر گرفت و در نتیجه به نام بنیه گیاه منظور شد . از نظر این عامل ها، pi - 250536 ،pi - 250536 ،pi -697 ، اصفهان و ژیلا جزو برترین ژنوتیپ ها بودند نسبت به بقیه ژنوتیپ ها عملکرد قابل قبولی داشتند (بیش از سه تن در هکتار). با انجام تجزیه کلاستر ژنوتیپ ها به چهار گروه تقسیم شدند. ژنوتیپ های pi - 250536 ،pi - 250536 ،pi -697 در یک گروه و ژنوتیپ ژیلا به تنهایی در یک گروه مجزا قرار گرفتند.

کلیدواژه ها:

تنوع ، تجزیه چند متغیره ، گلرنگ ، تجزیه به عامل ها و تجزیه کلاستر