راهبردهای اصلاح نبات و ژنتیک برای تولید رقم مقاوم گندم معمولی به بیماری فوزاریم

هدف از این تحقیق استفاده از شیوه های به نژادی و ژنتیک برای انتقال منبع مقاومت از ژرم پلاسم های خارجی به لاین های گندم سازگار در جهت تولید رقم مقاوم به بیماری فوزاریم است. فوزاریم یا پوسیدگی سنبله گندم یک بیماری قارچی می باشد که منشاء آن از Fusarium graminearum است. پوسیدگی سنبله گندم از خطرناکترین بیماری های گیاهی به شمار می رود و در صورتی که شرایط محیطی برای این بیماری فراهم باشد به گونه های غلات ، بویژه گندم و جو در مرحله شروع رشد سنبله و گلدهی حمله می کند و باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول میگردد. برای کنترل و غلبه بر آن، نیاز به شناخت و دسترسی به منبع مقاومت به بیماری می باشد که بتوان از طریق انتقال آن به ارقام سازگار در منطقه، قادر به تولید رقم مقاوم به فوزاریم شد. در یک برنامه اصلاحی برای ارزیابی و تشخیص منبع مقاومت، تعدادی از لاین های بین المللی (کانادا، چین، فرانسه و ژاپن) گندم در گلخانه و مزرعه مورد مطالعه قرار گرف تند. برای تعیین نوع منبع مقاومت ، لاین های فوق در مرحله به سنبله رفتن طی دو نوبت بطور مصنوعی ، به وسیله کنیدی فوزاریم (50000 اسپور در میلی لیتر) مایه کوبی گردید. سپس بر اساس میزان شیوع، شدت بیماری و درجه مقاومت، یک رقم چینی بنام W14 به عنوان والد مقاوم به بیماری برای تلاقی با لاین های سازگارانتخاب شد . با کسب این اطلاعات و از طریق اجرای 20 تلاقی که بین والد مقاوم و ارقام سازگار صورت گرفت ، جمعیت اصلاحی م قاوم به بیماری تشکیل شد . سپس از طریق روش های بالک تغییر یافته ، بک کراس، تولید هاپلوئید ، نسبت های ژنتیکی و مارکر های ملکولی، مواد موجود در این جمعیت در طی چند سال مطالعه و ارزیابی نتاج در رابطه با عملکرد ، کیفیت بذر و در صد سمیت بذر ، بذر اصلاح شده مقاوم به فوزاریم در نسل F9 تولید و کشت آن به کشاورزان در منطقه توصیه گردید.

کلیدواژه ها:

فوزاریم ، گندم ، ژرم پلاسم های خارجی ، لاین های سازگار ، به نژادی و ژنتیک ، منبع مقاومت و مایه کوبی