ارزیابی تحمل برخی ژنوتیپ های سویا به تنش خشکی در مراحل گلدهی و غلاف دهی

کم آبی اولین عامل محدود کننده تولید سویا در مناطق نیمه خشک می باشد. بنابراین افزایش عملکرد سویا مستلزم انتخاب ارقام مقاوم و سازگار با شرایط اقلیمی خشک یا کم آب ایران می باشد. در این تحقیق ، به منظور تعیین بهترین شاخص مقاومت به خشکی درسویا ، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش عبارت بودند از: ٦ ژنوتیپ سویا و سطوح تنش خشکی (شاهد، مراحل گلدهی و غلاف دهی). شش شاخص مقاومت بهخشکی شامل : میانگین حسابی بهره وری (MP)، میانگین هندسی بهره وری (GMP)، تحمل (TOL)، شاخص حساسیت به تنش ،(SSI)، شاخص تحمل به تنش (STI) و میانگین هارمونیک (HARM) براساس عملکرد بذر در دو محیط تنش و بدون تنش محاسبه شد . بیشترین آسیب ناشی از تنش آبی مربوط به صفت تعداد غلاف در شاخه های جانبی بود . شدت تنش (SI) برای مرحله گلدهی (0/377) و برای مرحله غلاف دهی (0/412) بود . براساس نتایج همبستگی بین شاخص های مقاومت به خشکی و عملکرد بذر در محیط بدون تنش و تنش آبی (در مراحل گلدهی و غلاف دهی) شاخص های HARM ،GMP ،MP و STI همبستگی بالایی با عملکرد درهردو محیط داشتند و به عنوان بهترین شاخصها جهت انتخاب ارقام دارای پتانسیل عملکرد بالا در محیط تنش و بدون تنش شناسایی شدند . باتوجه به ترسیم بای پلات رقم WILLIAMS به عنوان رقم مقاوم در مراحل گلدهی و غلاف دهی شناخته شد.

کلیدواژه ها:

سویا ، تنش خشکی ، غلاف دهی ، گلدهی