بررسی عوامل مؤثر بر عملکرد بذری شبدر برسیم دو منظوره در مازندران

شبدر برسیم Trifolium alexandrinum L بخاطر پتانسیل تولید علوفه زیاد و بهبود وضعیت خا ک از مهم ترین گیاهان خانواده لگوم ینوز محسوب می شود. مازندران با مصرف سالانه حدود یک هزار تن بذر بیشترین سطح زیر کشت شبدر برسیم در کشور را داشته ، لذا ضروری است تا عوامل مؤثر بر تولید بذر این گیاه د ر مهم ترین منطقه کشتمورد بررسی قرار گیرد . بدین منظور اثر برداشت علوفه در سه سطح یکبار (C1)، دوبار (C2) و بدون برداشت (C0) از شبدرهایی که درپنج زمان متفاوت (D1 تا D5) بااختلاف ١٥ روز در یک طرح آزمایشی اسپلیت بلو ک سه تک راری و طی دوسال زراعی متوالی درایستگاه تحقیقات زراعی بایع ک لا( ٤٠ کیلومتری ساری ) بر عملکرد بذریموردبررسی قرار گرفت . تجزیه واریانس سالانه و مر کب(دوسالانه ) سطوح زمان کاشت وبرداشت دارای تفاوت معنی داری در سطح احتمال ١% بوده، ولی سطوح اثرات متقابل این عوامل اختلاف معنی داری با همدیگر نداشتند. مقایسه میانگین تیمارها نیز در آزمون دا نکن در کلاسهای متفاوتی قرار گرفتند. این نتایج گویای آن است که هر یک از عوامل فوق بر عملکرد بذر شبدر برسیم تاثیر جداگانه و مستقلی داشته و بر همدیگر اثر مستقیمی ندارند . بعبارت دیگر سطوح برداشت علوفه برای تولید بذر تاثیری برزمان کاشت شبدربرسیم نداشته وتغییرالگوی زمانی کاشت نیز تفاوتی دراثر برداشت علوفه ایجاد نمی کند. تاریخ های ١٠ مهر (D1) و 25 مهر (D2) بالاترین عمل کرد بذر را داشته ، سطح یکبار برداشت (C1) نیز بیشترین تولید را دارا و در کلاس A قرار گرفتند. درآزمون دا نکن مقایسه میانگین اثرمتقابل عوامل موردارزیابی به ترتیب کلاس A برای سطوح D1C1 و D1C0 و کلاس AB برای سطوح D2C1 ،D1C2 و D2C2 بیشترین عمل کرد را داشتند . نتایج فوق و بهره مندی از علوفه سبز تولید شده در فصل کمبود علوفه طی یک تا دوبرداشت و نیز کمک در کنترل علف ها ی هرز به همراه یکنواختی مزرعه پس از برداشت علوفه ، انجام آن را ضروری و دو منظوره شدن شبدر برسیم را قابل توجیه و امکانپذیر مینماید.

کلیدواژه ها:

شبدر برسیم ، زمان کاشت ، عملکرد بذر و عملکرد علوفه