بررسی اثر کود آبیاری نیتروژن در سیستم آبیاری بارانی بر ارقام گندم در تراکم های مختلف بذر

آبیاری بارانی علاوه بر دارا بودن مزایایی از قبیل افزایش کارایی مصرف آب،امکان کود آبیاری را نیز فراهم می سازد.گرچه نیتروژن از مهمترین عناصر مؤثر در عملکرد و کیفیت دانه گندم است،اما مصرف بیش از حد کودهای نیتروژنه باعث اتلاف آن در اثر آب شویی می گردد که علاوه بر کاهش راندمان مصرف کود،آلودگی آبهای زیرزمینی را نیز به همراه دارد. کشاورزی پایدار (Sustainable Agriculture) و کشاورزی حفاظتی (Conservation Agriculture) ایجاب می کند که کارایی مصرف کودهای نیتروژنه افزایش یابد.این تحقیق به عنوان سال اول یک آزمایش 2 ساله، طی سال زراعی 84-1383 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوتر آباد اصفهان اجرا گردید و هدف از آن بررسی امکان کاهش مصرف کود نیتروژنه در سیستم آبیاری بارانی و مطالعه اثرات متقابل مصرف کود نیتروژن به صورت کود آبیاری بر 3 رقم گندم در 3 تر اکم بذر،بود. برای اجرای آزمایش،از طرح آماری اسپلیت -‐فاکتوریل با سه تکرار استفاده شد.کرت های اصلی به سه تیمار: f1- کود دهی نیتروژن به میزان توصیه کودی به روش دست پاش، f2- کود دهی نیتروژن به میزان توصیه کودی در سیستم آبیاری بارانی و f3- کود دهی نیتروژن در سیستم آبیاری بارانی به میزان 30 درصد کمتر از توصیه کودی، اختصاص داشت و ترکیب فاکتوریل 3 رقم گندم (پیشتاز، شیراز و M-79-7) و 3 تراکم بذر (400،300 و 500 بذر در متر مربع ) در کرت های فرعی قرار گرفته بود . نتایج نشان داد که تفاوت معنی دار آماری بین عملکرد دانه در 3 تیمار کود دهی وجود نداشت. میانگین عملکرد دانه در تیمارهای f1،f2 و f3 به ترتیب 7012،7168 و 6563 کیلوگرم در هکتار و میزان تولید دانه به ازای هر کیلوگرم کود اوره مصرفی، در 3 تیمار مذکور به ترتیب 17/53، 17/92و 23/44 کیلوگرم بود که نشاندهنده افزایش قابل توجه کارایی مصرف کود نیتروژن در تیمار f3 می باشد.میانگین عملکرد دانه ارقام پیشتاز،شیراز و M-79-7 به ترتیب 6716،7390 و 6636 کیلوگرم در هکتار بود که نشان داد در شرایط آبیاری بارانی ، مناسب ترین رقم از بین ارقام مورد بررسی رقم پیشتاز بوده است.بر اساس نتایج بدست آمده ، تراکم400 بذر در متر مربع ، مناسب ترین تراکم در شرایط این آزمایش بود.بدین ترتیب به نظر میرسد با کود آبیاری نیتروژن در سیستم آبیاری بارانی در کشت گندم ، امکان افزایش کارایی مصرف نیتروژن وجود دارد که اقدامی در راستای کشاورزی پایدار است.

کلیدواژه ها:

گندم ، آبیاری ، نیتروژن