بررسی اثر مواد جهش زای سدیم آزاید و اتیل متان سولفونات بر پیاز های بومی ایران

پیاز از جمله محصولات زراعی-باغی مهمی است که در بیش از 100 کشور جهان کشت می شود.پیاز نسبت به سایر محصولات زراعی-باغی و سبزیجات غذایی، راندمان بیشتری در تولید در واحد سطح زمین دارد و به عنوان یک منبع ویتامین با ترکیب بهتری از اسیدهای آمینه ضروری و ترکیبات و خواص بی نظیر دارویی مطرح می باشد. شوری از محدودیت های عمده محیطی در تولید گیاهان زراعی به وی ه درمناطق خشک و نیمه خشک دنیا می باشد. شوری و مقابله با آن از مشکلاتی است که بشر از هزاران سال پیش تاکنون با آن دست به گریبان بوده است. اهمیت این مسأله به خصوص در اواخر نیمه اول قرن بیستم به طور جدی آشکار شد، بنابراین لزوم دستیابی به گیاهان با عملکرد بالا و مقاوم به شرایط تنش با استفاده از رو جهش از جمله ضروریات کارهای اصلاحی گردید.لذا در این تحقیق به منظور بررسی اثرات دو ماده جهش زا روی روند رشد صفات جوانه زنی و ایجاد تنوع بین صفات طرحی در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان در آزمایشگاه انجام گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل 4 سطح از مواد جهش زای اتیل متان سولفونات با غلظت های 0/1، 0/3، 0/2 و 0/4 درصد و چهار سطح ماده جهش زای سدیم آزاید با غلظت های 0/1، 0/3، 0/5 و 0/7 درصد و شاهد در یک محیط شور با سطح شوری 8ds/m بودند. پس از 15 روز از کشت بذور پیاز در داخل پتری دیش اقدام به اندازه گیری صفات جوانه زنی شامل درصدجوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، ضریب آلومتریک و وزن تر و خشک ریشه چه وساقه چه و اندازه گیری میزان کلروفیل a، کلروفیل b،کلروفیل کل وکارتنوئید شد. براساس نتایج به دست آمده تیمارهای مورد مطالعه روی همه صفات اندازه گیری شده در سطح احتمال 0/010 درصد اثر معنی دار داشتند. افزایش غلظت ماده جهش زا بخصوص اتیل متان سولفونات باعث کاهش در میانگین صفات مورد نظر و سدیم آزاید در برخی غلظت ها، در برخی صفات سبب افزایش میانگین صفات گردیده است.

کلیدواژه ها:

پیاز ، اتیل متان سولفونات ، سدیم آزاید