تعلیم و تربیت چند فرهنگی فرایندی نو در عصر معاصر

امروزه با از میان رفتن مرزها و در نظر گرفتن تأثیر فرهنگ ها بر یکدیگر در امر برنامه ریزی و به ویژه در طراحی چند فرهنگی به این مهم باید توجه شود. با افزایش و تعمیق تنوع قومی، نژادی، زبانی، مذهبی و فرهنگی، در کشورها به دلیل مهاجرتها، مسافرتها،جهانی شددن، فناوری های نوین و روندهای دموکراتیک و چالش های برآمده از آن، تلاش هایی را در جهت مدیریت صحیح وضعیت چند فرهنگی جوامع معاصر و به تبع آن تحول برنامه های آموزشی در چارچوب تعلیم و تربیت چند فرهنگی برانگیخته است. علیرغم این که برای پیشگیری از تبعیض های مبتنی بر نژاد، عقیده، رنگ پوست، جنسیت و سن، کم و بیش در سرتاسر جهان قانون وضع شده است، حضور فرهنگ ها در کنار یکدیگر و تلاقی آنها، احتمال ایجاد چالش و تنش در میان افراد و فرهنگ ها را افزایش داده است. بدین جهت پیش بینی ساز و کار مناسب به منظور نزدیکی فرهنگ ها، ایجاد تفاهم و تعامل میان آنها در جهت هم زیستی مسالمت آمیز و رفع سوء تفاهم های احتمالی ضرورت مضاعف می یابد. در این راستا، از جمله رسالت های اساسی نظام تعلیم و تربیت در جوامع چند فرهنگی، حساسیت نسبت به فرهنگ جامعه و پاسخگویی به ویژگی های چند فرهنگی آن اسدت. این گروه های گوناگون چند فرهنگی و قومی برای آنکه بتوانند به طور مسالمت آمیز در کنار یکدیگر زندگی کنند باید از تعصب و قوم مداری دوری و به سمت نسبی گرایی فرهنگی حرکت کنند. این فرهنگ است که زندگی ما را در هر لحظه تعیین می کند و نوع فرهنگی که به آن تعلق داریم، در تعیین سرنوشدت ما بسیار موثر است. این مقاله به اختصار به وضعیت در حال رشد چند فرهنگی جوامع معاصر و چالش های برآمده از آن، و در همین راستا به دلیل وجود رابطه وسیع میان فرهنگ و تعلیم و تربیت به بیان انعکاس این پدیده نو ظهور در نظام های تربیتی و پیامدهای آن پرداخته شده است. در ادامه ویژگی های چندفرهنگی جامعه ایران و ضرورت تحول چند فرهنگی برنامه های تربیتی با هدف حفظ مبانی مشترک و همچنین گنجاندن ساختاری از تمام گروه های نژادی، قومی و فرهنگی به تار و پود جامعه و برنامه های تربیتی مورد بررسی اجمالی قرار خواهد گرفت. در پایان به ضرورت جهت گیری تلاش ها برای تدوین سیاست های تربیتی و آموزشی که به طور همزمان احترام به تمامیت فرهنگی دانش آموزان از گروه های گوناگون، کمک به دانش آموزان برای رسیدن به دانش و مهارتهای مورد نیاز برای ایفای نقش مؤثر و فعال و همچنین تعهد به آرمان های فراگیر و تنوع قومی، مذهبی، زبانی، فرهنگی و ارتقاء برابری را در برگیرد، پرداخته شده است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و داده ها و اطلاعات پژوهش و تحلیل اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و اسنادی گردآوری شدده است. سؤالی که در این پژوهش مطرح شده این است که در تدوین اصول حاکم بر برنامه های تعلیم و تربیت تا چه اندازه بر ویژگی های آموزش چند فرهنگی توجه شده است؟

کلیدواژه ها:

تعلیم و تربیت ، چند فرهنگی ، معاصر سازی ، تکثرگرایی