طراحی شهری به مثابه ی فرآیند ساخت مکان

طراحی شهری اصطلاح نسبتاً جدیدی است که بیشتر از چند دهه سابقه تاریخی ندارد. با وجود این، در محافل دانشگاهی و حرفه ای در دهه های اخیر گسترش زیادی داشته است. به طوری که نویسندگان بسیاری سعی در بسط دادن این رشته به حوزه های مختلف علوم شهری از جمله مطرح کردن آن به عنوان کارکردی، بصری، هنری، زیبایی شناختی و اجتماعی داشته اند. با اینکه طراحی شهری ماهیتی مشارکتی و بین رشته ای دارد اما بیش از سایر رشته های مشابه در گیر مسائل ارزشی است و گذشته از آن با مباحثی نظیر عدالت اجتماعی و تساوی انسانی نیز مواجه است. بنابراین طراحی شهری نه به عنوان شرایط ظاهری و کالبدی محیط بلکه به عنوان یک فعالیت یکپارچه و وحدت بخش معرفی می گردد و با اینکه دارای اهداف وسیعی است و مرزهای این حرفه تا حد زیادی نامشخص است اما تمرکز اصلی بر مکان سازی و آفرینش مکان هایی برای مردم و ارتقاء کیفیت و سرزندگی آن ها است. در این پژوهش به ارزیابی مفهوم مکان، مکان سازی و نگه داری مکان پرداخته شده است. در پایان اصول و مؤلفه های کیفی طراحی شهری بیان شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که امروزه کانون توجه برنامه ریزی و طراحی منظر به خلق مکان های با کیفیت بالا یا مکان سازی است. که در دهه های اخیر و به ویژه از اوایل دهه 90 میلادی به بعد ، به عنوان رهیافتی جدید در طراحی شهری مطرح شد که مؤید توجه بیشتر طراحان و برنامه ریزان به کیفیت فضاها و محیط های ساخته شده و سعی در شناخت و ارتقاء این کیفیت ها در پاسخگویی به توقعات و نیازهای انسانی است؛ بنابراین مکان سازی بیشتر به دنبال ارتقای نقش مکان های عمومی پایدار با هویت خاص، مطابق با نیازها و خواسته های انسانی و در بر گیرنده فعالیت های اجتماعی در جوامع محلی است که از اهداف اصلی طراحی شهری می باشد

کلیدواژه ها:

طراحی شهری ، مکان سازی ، ارتقاء کیفیت ، سرزندگی