مفهوم خلوت مطلوب در محیطهای آموزشی و تاثیر آن بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان

در دهه های اخیر کیفیت محیط های آموزشی به عنوان یکی از عوامل کلیدی در موفقیت تحصیلی دانش آموزان شناخته شده است؛ اما نقش خلوت به عنوان یک نیاز بنیادین روان شناختی کمتر به طور تخصصی در طراحی فضاهای آموزشی مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش با هدف تبیین نقش خلوت مطلوب در بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان، به تحلیل محتوای منابع علمی در حوزه های روان شناسی محیطی و معماری پرداخته است. یافته ها نشان می دهد که تعادل میان خلوت مطلوب و خلوت حاصل شده از طریق سازوکارهایی چون فضای شخصی، قلمروپایی و امکان انتخاب در تعاملات اجتماعی تاثیر مستقیمی بر تمرکز، خودتنظیمی، کاهش استرس و انگیزه تحصیلی دارد. همچنین خلوت گزینی داوطلبانه می تواند بستر مناسبی برای تفکر عمیق و بازسازی ذهنی فراهم سازد. در حالی که انزوای اجباری یا نبود حمایت اجتماعی، عملکرد تحصیلی را تضعیف می کند. این مقاله با تاکید بر اهمیت طراحی فضاهای منعطف انسان محور، دلالت هایی برای ارتقای کیفیت مدارس از منظر معماری ارائه می دهد و بر لزوم بازنگری در سیاست گذاری های آموزشی و طراحی محیط های یادگیری با محوریت خلوت تاکید می ورزد.

کلیدواژه ها:

روانشناسی محیطی ، خلوت مطلوب ، عملکرد تحصیلی ، محیط آموزشی ، طراحی مدرسه