حفاظت حوزه آبخیز همگام با توسعه آن

امروزه در کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران به طور عمیقی بر مفاهیم و اصول آبخیزداری با نگرش پایداری اقتصادی- اجتماعی تأکید می شود. کارشناسان برآنند تا با بررسی چالش های مهم آبخیزداری یک برنامه ملی و کلان در مدیریت آبخیزها ارائه نمایند. آبخیزداری به عنوان نوعی مدیریت علمی، ضمن توجه به مسایل اقتصادی اجتماعی، حفظ منابع آب و خاک در حوزه های آبخیزداری، از علوم و تجربیات مختلف بهره گیری می کند، بدون آن که نقش مردم از نظر دور بماند. در این جا برنامه های حفاظت خاک و آبخیزداری همسو با توسعه پایدار و با اعمال مدیریت مسؤولانه بر منابع، علاوه بر نیازهای امروز به منافع آینده نیز توجه دارد که در این راستا استفاده از دانش واطلاعات فراهم آمده از طریق پژوهش های علمی و تلفیق آنها با علوم طبیعی، آموزش، فرهنگ، ارتباطات و علوم اجتماعی ازاهمیت و حساسیت ویژه ای برخوردار است. پراکندگی و چندگونگی نهادها و دستگاههای برنامه ریز و تصمیم گیرنده و نبود گونه ای ساز و کار اجتماعی فعال بر ای انتقال داده های مدیریتی به پیکره جامعه بهره بردار و برعکس، دشواری بزرگی است که واپسروی حوزه های آبخیز و مهاجرت پردامنه باشندگان روستایی به ویژه نسل های جوان تر، از پیامدهای ناگوار آن بوده است . از این رو یافتن ساز و کاری که به طور همزمان رویکرد بازسازی نهاد قدرت و رویکرد سازماندهی جوامع بهره بردار از آبخیزها را برپایه ویژگی های امروزی در پی داشته باشد، ضروری می باشد.

کلیدواژه ها:

مدیریت مشارکتی ، آبخیزداری ، توسعه پایدار ، حفاظت آب و خاک