بررسی واکنش ژرم پلاسم جو زراعی بومی اقلیم بیابانی نسبت به تنش خشکی آخر فصل

این تحقیق با هدف ارزیابی منابع ژنتیکی جو زراعی بانک ژن گیاهی ملی ایران در شرایط تنش خشکی و شناسایی ژنوتیپ های متحمل صورت گرفت. براین اساس، ۵۰ ژنوتیپ از کلکسیون جو زراعی از اقلیم گرم و خشک ایران، در شرایط تنش خشکی ارزیابی شدند. ژنوتیپ ها در دو سال زراعی متوالی به همراه شش رقم تجاری جو شامل نیمروز، یوسف، گوهران، مهر و خاتم مورد ارزیابی دقیق قرار گرفتند. طرح آماری مورد استفاده بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در ایستگاه تحقیقاتی یزد و ایستگاه تحقیقاتی زهک در استان سیستان بود. در شرایط تنش خشکی قطع آبیاری پس از ساقه­رفتن ۵۰ درصد از ژنوتیپ ها انجام شد. بر اساس نتایج تجزیه مرکب صفات، اثر متقابل سه گانه ژنوتیپ در تنش خشکی در سال بر همه صفات معنی­دار شد. تجزیه به مولفه ها در شرایط نرمال و تنش خشکی در ایستگاه تحقیقاتی یزد در هر دو سال نتایج تقریبا مشابهی داشت و نشان داد ژنوتیپ­های شماره ۵۰ و رقم نصرت در میانگین عملکرد نسبت به سایر ژنوتیپ­ها برتری داشتند. تجزیه به مولفه ها در دو سال زراعی در شرایط نرمال و تنش خشکی در ایستگاه زهک نشان­دهنده واکنش متفاوت ژنوتیپ ها در سال های مختلف بود. به نظر می رسد نتایج متفاوت در سال دوم نسبت به سال اول ناشی از شدت تنش بالاتر در این سال می باشد. در این شرایط پایداری ژنوتیپ ها اهمیت زیادی دارد، براساس آماره پایداریAMMI  ژنوتیپ های شماره ۲۷، ۲۳ و ۳۴ به عنوان ژنوتیپ های پایدارتر در این آزمایش شناسایی شدند.

کلیدواژه ها:

اقلیم گرم و خشک ، تحمل ، تنش خشکی ، جو ، منابع ژنتیکی