ورود
مقالات فارسیISIکنفرانسهاژورنالها

ارزیابی شدت خشکسالی حوضه آبخیز «رضی چای» با استفاده از شاخص های VCI، TCI، VHI

محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره: 23، شماره: 80
سال انتشار: 1404
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 21

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:
https://civilica.com/doc/2374811

شناسه ملی سند علمی:

JR_GDIJ-23-80_004

تاریخ نمایه سازی: 4 مهر 1404

چکیده مقاله:

خشکسالی به­عنوان یکی از مهم ترین چالش های زیست محیطی، امنیت غذایی و منابع آبی را به­شدت تهدید می کند. شناسایی و پایش مناطق مستعد خشکسالی با استفاده از روش های نوین، به ویژه در حوضه آبخیز «رضی چای»، از اهمیت زیادی برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی شاخص های محیطی شامل: دمای سطح زمین  (LST)، رطوبت خاک و شاخص پوشش گیاهی (NDVI) در دوره ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۲ و با بهره گیری از داده های ماهواره ای« MODIS» در سامانه گوگل ارث انجین انجام شد. در این مطالعه، شاخص های خشکسالی   TCI، VCI و VHI محاسبه و تحلیل شدند. نتایج نشان­داد که بیشترین دمای سطح زمین در جنوب غرب حوضه با ۳۰۳ کلوین و کمترین دما در شمال شرق با ۲۹۳ کلوین ثبت شده است. همچنین، رطوبت خاک در جنوب غرب به کمینه مقدار خود (۷۳/۶ میلی متر) و در شمال شرق به بیشینه مقدار (۱۶ میلی متر) رسیده است. شاخص« NDVI» نیز بیشترین تراکم پوشش گیاهی را در جنوب غرب و شمال شرق حوضه با مقدار ۱۵/۰ نشان­داد. بررسی شاخص های خشکسالی نشان­داد که در بخش های مرکزی حوضه، شاخص «TCI» با مقدار ۴۲/۰ تنش گرمایی را افزایش داده است. همچنین، کاهش شاخص های VCI و VHI به­ترتیب با مقادیر ۱۶/۰ و ۰۳/۰- ، نشان دهنده افت قابل توجه سلامت پوشش گیاهی در این مناطق بوده است. تحلیل همبستگی میان شاخص های خشکسالی و عوامل محیطی نشان­داد که شاخص «VHI» بیشترین همبستگی معنی دار را با« NDVI» در حدود ۳۴/۰ داشته است. در نهایت، این نتایج نشان­می دهد که با افزایش دمای سطح زمین و کاهش رطوبت خاک، خشکسالی تشدید شده و به سلامت پوشش گیاهی آسیب جدی وارد شده است.

کلیدواژه ها:

شاخص های خشکسالی ، حوضه آبخیز «رضی چای» ، تصاویر ماهواره ای « MODIS» ، سامانه «GEE»..

نویسندگان

موسی عابدینی

استاد گروه جغرافیا طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

زهرا شریفی

دانشجوی دکترا، گروه جغرافیا طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

ماهرخ سردشتی

دانشجوی دکترا، گروه جغرافیا طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدی، رویا.؛ هدی قاسمیه؛ رضا قضاوی (۱۴۰۳). ارزیابی وضعیت خشکسالی ...
  • ۲۲۰۳۴/hyd.۲۰۲۴.۶۲۲۶۹.۱۷۴۶احمدی، محمود؛ کاظم نصرتی؛ هیوا سلکی (۱۳۹۲). خشکسالی و ارتباط ...
  • آرخی، صالح؛ مرضیه برزگز سواسری؛ سمیه عمادالدین (۱۴۰۱). بررسی کارایی ...
  • ۲۲۰۶۷/geoeh.۲۰۲۱.۷۲۲۵۳.۱۱۰۲اسکندری دامنه، هادی؛ حامد اسکندری دامنه؛ حسن خسروی؛ احمد گیلوری؛ ...
  • ۱۰۰۱.۱.۲۰۰۸۰۸۹۱.۱۴۰۰.۱۵.۳.۸.۷داودآبادی فراهانی، محمدحسین؛ علیرضا شریفی؛ مهدی عربی (۱۴۰۰). پایش خشکسالی ...
  • ‎ ۲۰.۱۰۰۱.۱.۲۳۲۲۱۰۲.۱۴۰۰.۱۱.۳.۷.۹دماوندی، علی اکبر؛ محمد رحیمی؛ محمدرضا یزدانی؛ علی اکبر ...
  • https://doi.org/۱۰.۲۲۱۳۱/sepehr.۲۰۱۶.۲۳۲۰۰راهی، غلام رضا؛ فاطمه بحرینی؛ محمد خسروشاهی؛ لیلا بیابانی (۱۴۰۰). ...
  • ۲۲۰۶۹/JWSC.۲۰۲۲.۱۹۶۷۷.۳۵۱۱سیاسر، هادی؛ ام النبی محمدرضا پور؛ مهرانه خدامرادپور (۱۴۰۳). پایش ...
  • doi: ۱۰.۲۲۱۱۱/gdij.۲۰۲۴.۸۱۷۵صفدری مولان، امین؛ عادل مردانه (۱۴۰۲). بررسی روند تغییرات ...
  • ۲۲۰۶۷/JWSD.V۱۰I۳.۲۳۰۵-۱۲۴۳عابدینی، موسی؛ فریده بهرامی نیا؛ رئوف مصطفی زاده؛ امیرحسام پاسبان ...
  • صفحات ۱۳۳-۱۱۴ ...
  • ۱۰۰۱.۱.۲۰۰۸۷۸۴۵.۱۴۰۲.۱۲.۴۵.۷.۹عابدینی، موسی؛ احسان قلعه؛ نازفر آقازاده؛ مریم محمدزاده شیشه گران ...
  • ‎ ۲۰.۱۰۰۱.۱.۲۲۲۸۷۷۳۶.۱۴۰۱.۲۲.۶۷.۱۸.۵عابدینی، موسی؛ مریم محمدزاده شیشه گران؛ احسان قلعه (۱۴۰۱). ...
  • صفحات ۶۲ -۴۹ ...
  • ۲۲۱۰۸/gep.۲۰۲۲.۱۳۱۵۶۰.۱۴۷۰فرامرزی، محمد؛ حمید نوری (۱۳۹۴). بررسی و امکان سنجی کارایی ...
  • http://georesearch.ir/article-۱-۱۳۸-fa.htmlفیض اله پور، مهدی (۱۴۰۳). پایش تنش رطوبتی و خشکسالی ...
  • https://doi.org/۱۰.۲۲۰۳۴/hyd.۲۰۲۴.۶۰۳۷۶.۱۷۲۷نوری پوردرگزی، محسن؛ ام البنین بذرافشان؛ یحیی اسماعیل پور (۱۴۰۱). ...
  • ۳۰۴۶۷/NIVAR.۲۰۲۲.۳۵۲۵۴۱.۱۲۲۴نیک پور، نورالله؛ حسین نگارش؛ صمد فتوحی؛ سیدزین العابدین حسینی؛ ...
  • http://dx.doi.org/۱۰.۲۹۲۵۲/jsaeh.۵.۴.۲۱Balti, H., Ben Abbes, A., Mellouli, N., Farah, I.R., Sang, ...
  • https:// doi.org/۱۰.۱۰۱۶/j.ecoinf.۲۰۲۰.۱۰۱۱۳۶ ۱۰۱۱۳۶ ...
  • Bento, V.A., Gouveia, C.M., DaCamara, C.C., Trigo, I. F (۲۰۱۸). ...
  • DOI:۱۰.۱۰۱۶/j.agrformet.۲۰۱۸.۰۵.۰۱۴Das, P. K., Chandra, S., Das, D. K., Midya, S. ...
  • https://doi.org/۱۰.۱۰۰۷/s۱۲۰۴۰-۰۲۰-۰۱۴۶۰-۷Javed, T., Yao, N., Chen, X., Suon, S., Li, Y ...
  • DOI: ۱۰.۱۰۰۷/s۱۱۳۵۶-۰۱۹-۰۶۶۲۹-۲Jehanzaib, M., Sattar, M.N., Lee, J.H., Kim, T. W (۲۰۲۰). ...
  • DOI:۱۰.۱۰۸۰/۰۱۴۳۱۱۶۱.۲۰۱۷.۱۳۹۲۶۳۵Jiao, W., Tian, C., Chang, Q., Novick, K.A., Wang, L ...
  • https://doi.org/۱۰.۱۰۱۶/j.agrformet.۲۰۱۹.۰۱.۰۰۸Kogan, F.N (۱۹۹۰). Remote sensing of weather impacts on vegetation ...
  • https://doi.org/۱۰.۱۰۸۰/۰۱۴۳۱۱۶۹۰۰۸۹۵۵۱۰۲Konapala, G., Mishra, A.K., Wada, Y., Mann, M. E (۲۰۲۰). ...
  • DOI:۱۰.۱۰۳۸/s۴۱۴۶۷-۰۲۰-۱۶۷۵۷-wLi, X., Li, Y., Chen, A., Gao, M., Slette, I. ...
  • DOI:۱۰.۱۰۱۶/j.agrformet.۲۰۱۹.۰۱.۰۳۶Masroor, M.D., Haroon, S., Sufia, R., Roshani, S., Hibjur Rahaman, ...
  • DOI:۱۰.۱۰۱۶/j.gsf.۲۰۲۱.۱۰۱۳۱۲Mbatha, N., Xulu, S (۲۰۱۸). Time series analysis of MODIS-Derived ...
  • https://doi.org/۱۰.۳۳۹۰/cli۶۰۴۰۰۹۵Mckee, T.B., Doesken, N.J., Kleist, J (۲۰۱۸). The Relationship of ...
  • DOI: ۱۰.۴۲۳۶/jwarp.۲۰۱۶.۸۷۰۵۸Santos, C., Augusto, G., Brasil, N., Reginaldo, M., Nascimento, Thiago ...
  • DOI: ۱۰.۱۰۱۶/j.scitotenv.۲۰۲۰.۱۴۱۲۵۸Serrano, S.M., Beguerıa, S., Lopez-Moreno, J. I (۲۰۱۰). A Multiscalar ...
  • DOI: https://doi.org/۱۰.۱۱۷۵/۲۰۰۹JCLI۲۹۰۹.۱Shao, W., Kam, J (۲۰۲۰). Retrospective and prospective evaluations of ...
  • https://doi.org/۱۰.۱۰۱۶/j.scitotenv.۲۰۲۰.۱۴۱۱۵۵Singh, S., Bhardwaj, A., Verma, V (۲۰۲۰). Remote sensing and ...
  • DOI:۱۰.۱۰۱۶/j.jenvman.۲۰۲۰.۱۱۰۳۵۵Walker, J. P. Houser, P. R (۲۰۰۴). Requirements of a ...
  • DOI:۱۰.۱۰۱۶/j.advwatres.۲۰۰۴.۰۵.۰۰۶Yao, J., Zhao, Y., Chen, Y., Yu, X., Zhang, R ...
  • DOI: ۱۰.۱۰۱۶/j.scitotenv.۲۰۱۸.۰۲.۲۰۰Yu, Y., Wang, J., Cheng, F., Deng, H., Chen, S ...
    • نمایش کامل مراجع