تاثیر اعتیاد به فضای مجازی بر سلامت روان دانش آموزان کنکوری با نقش میانجی خودکارآمدی

مقدمه و هدف: اعتیاد به فضای مجازی، به ویژه در میان دانش آموزان کنکوری که با فشارهای روانی و تحصیلی شدیدی روبه رو هستند، می تواند اثرات مخربی بر سلامت روان آن ها داشته باشد. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر اعتیاد به فضای مجازی بر سلامت روان دانش آموزان کنکوری و نقش میانجی گری خودکارآمدی انجام شد. مواد و روشها: مطالعه از نوع پیمایشی با طراحی مقطعی بود و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان کنکوری شهر نیشابور در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ بود. نمونه ای متشکل از ۳۰۰ دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ (IAT)، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-۲۸)، و مقیاس خودکارآمدی عمومی (GSES) بودند. داده ها با استفاده از تحلیل همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) با نرم افزارهای SPSS ۲۶ و AMOS ۲۴ تحلیل شدند. یافتهها: یافته ها نشان داد که اعتیاد به فضای مجازی با مشکلات سلامت روان رابطه مثبت و معناداری (r = ۰.۴۵، p < ۰.۰۱) دارد. خودکارآمدی به عنوان یک میانجی، تاثیر منفی اعتیاد به فضای مجازی بر سلامت روان را تعدیل کرد (β = ۰.۱۵، p < ۰.۰۵)، به طوری که ۲۲% از واریانس مشکلات سلامت روان را توضیح داد. دانش آموزان با خودکارآمدی پایین تر، آسیب پذیری بیشتری نسبت به اثرات منفی اعتیاد به فضای مجازی نشان دادند. نتیجهگیری: این نتایج بر لزوم طراحی مداخلات روان شناختی برای تقویت خودکارآمدی و مدیریت استفاده از فضای مجازی تاکید دارند. پیشنهاد می شود برنامه های آموزشی و مشاوره ای در مدارس برای کاهش اعتیاد به فضای مجازی و ارتقای سلامت روان اجرا شود

کلیدواژه ها:

اعتیاد به فضای مجازی ، سلامت روان ، خودکارآمدی ، اضطراب تحصیلی ، اختلالات افسردگی-اضطرابی ، دانش آموزان کنکوری