بررسی تغییرات ماهانه رواناب سطحی در حوضه های برفی با تأکید بر پارامترهای اقلیمی(مطالعه موردی حوضه آبی دهگلان- کردستان)

منابع آب موجود در محدوده حوضه های آبی ارتباط نزدیک با بارش و رواناب حاصل از آن دارد و نزولات جوی وارده بر آن از طریق نفوذ در خاک، جریان سطحی و زیر سطحی به نوبه خود تأمین کننده آب مصرفی گیاهان، آب شرب، صنعت و کشاورزی است. در این پژوهش تغییرات دبی ماهانه در خروجی حوضه آبی دهگلان در ارتباط با متغییرهای اقلیمی بررسی شده است. بدین منظور داده های دما، تبخیر، بارش و دبی ماهانه از شرکت آب منطقه ای استان کردستان و سازمان هواشناسی استان اخذ شد. پس از مرتب کردن داده ها عمل استانداردسازی روی داده ها انجام شد تا پارامترهای مختلف با یکاهای متفاوت قابلیت مقایسه با همدیگر را داشته باشند. در ادامه همبستگی میان پارامترهای اقلیمی و دبی در خروجی حوضه با استفاده از رگرسیون چند متغییره در ماه های همزمان و با تأخیرهای زمانی یک تا شش ماهه بررسی شد. برای محاسبه رگرسیون چند متغییره از نرم افزار S-Plus استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی مدل های مختلف نشان می دهد که بیشترین میزان همبستگی در مدل های شماره 5، 9 و 13 با R2 برابر با 49/0 بدست آمده است. متغیرهای مستقل در هر سه مدل شامل دبی در ماه گذشته و دما و تبخیر در ماه همزمان بود اما شاخص بارش استاندارد در مدل های 5، 9 و 13 به ترتیب در مقیاس-های زمانی 3، 6 و 12 ماهه بوده است.

کلیدواژه ها:

دهگلان ، رواناب سطحی ، حوضه های برفی ، پارامترهای اقلیمی