بررسی تغییر برخی شاخص های رویشی گیاه کلزا در اثر کاربرد خاکی گوگرد و سلنیوم

کلزا دارای بیشترین مساحت کشت از بین گیاهان زراعی دانه روغنی در ایران است. گوگرد چهارمین عنصر ضروری مورد نیاز گیاه کلزا بعد از نیتروژن، فسفر و پتاسیم است. عنصر سلنیوم به عنوان عنصر مفید برای گیاهان درنظر گرفته می شود. با توجه به شباهت سلنیوم به گوگرد، مسیرهای متابولیکی گوگرد به اشتراک گذاشته می شود، بنابراین انتظار می رود اثر سلنیوم بر رشد تا حد زیادی تحت اثر تغذیه با گوگرد قرار گیرد. این پژوهش با هدف بررسی تغییرات شاخص­های رشد اندام هوایی و دانه گیاه کلزا رقم دلگان با کاربرد گوگرد و سلنیوم اجرا شد. آزمایش در شرایط گلخانه، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل کود گوگرد عنصری در دو سطح صفر و ۲۰ میلی گرم بر کیلوگرم تلقیح شده با مایه تلقیح تیوباسیلوس، دو منبع کودی سلنیوم (سلنات و سلنیت سدیم) در سه سطح صفر، ۳۰ و ۶۰ میکروگرم سلنیوم بر کیلوگرم به صورت خاکی پیش از کشت بود. بر اساس نتایج، کاربرد گوگرد باعث افزایش معنی­دار وزن خشک شاخساره و دانه کلزا نسبت به شرایط عدم کاربرد گوگرد شد (۸/۴۸ درصد افزایش در شاخساره و ۳/۵۱ درصد افزایش در دانه). میانگین غلظت گوگرد شاخساره بیشتر از غلظت گوگرد دانه بود (۷۲۸/۰ درصد در مقابل ۲۴۳/۰ درصد). کاربرد سلنیوم از منبع سلنات در مقایسه با سلنیت، باعث جذب بیشتر سلنیوم در اندام هوایی (۹۱۸/۲ در مقابل ۳۶/۲ میکروگرم در گلدان) و دانه کلزا (۸۶/۰ میکروگرم در گلدان در مقابل ۸/۰ میکرو گرم در گلدان) شد. بیشترین میزان عملکرد دانه کلزا با غلظت ۸۶/۱۹ میلی گرم بر کیلوگرم گوگرد و ۰۲۶۷/۰ میلی گرم بر کیلوگرم سلنیوم در خاک به دست آمد.

کلیدواژه ها:

اندام هوایی ، برهمکنش ، جذب ، دانه ، ریشه ، غلظت