آشکارسازی پیامدهای تغییر اقلیم بر پارامترهای بارش و دما در حوضه آبریز کابل افغانستان با استفاده از مدل لارس

ازجمله مسائلی که در بین اقلیم شناسان امروزه مورد اختلاف قرار دارد، وجود تغییرات اقلیمی یا تغییر روند در متغیرهای جوی است. هدف اصلی در این تحقیق آشکارسازی پیامدهای تغییر اقلیم بر متغیرهای بارش و دما، و پیش بینی دما و بارش در حوضه ی آبریز کابل می باشد. برای ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر متغیرهای بارش و دما، آشکارسازی، روندیابی، پیش بینی و تحلیل دقت مدل ها انجام گرفت. در این فرایند از روش های آنومالی، آزمون نا پارامتریک من-کندال، شیب سنس، مدل لارس (گزارش ششم) و ضریب همبستگی، ضریب تعیینr, R۲, RMSE, NRMSE استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در حوضه ی آبریز کابل، میانگین بارش سالانه در سطح اطمینان ۰۵/۰ از روند افزایشی برخوردار بوده و میانگین سالانه ی دما در سطح اطمینان ۰۵/۰ روند افزایشی داشته و فصل بارندگی از زمستان به تابستان تغییر تدریجی نموده است. به عبارت دیگر، مقدار سالانه ی بارش در بازه ی زمانی ۱۹۷۹-۲۰۲۰ تقریبا ۳۰/۰ درصد یا معادل ۹۳/۰ میلی متر افزایش غییر محسوس و دما به طور قابل توجهی افزایش یافته است که تقریبا ۸ درصد یا معادل ۲/۱ درجه سانتی گراد افزایش را نشان می دهد. پیش بینی ها نشان می دهد که روند افزایش دما و کاهش بارش نسبت به دوره ی پایه (۱۹۹۱-۲۰۲۱) در بازه ی زمانی ۲۰۲۱-۲۰۵۰ ادامه خواهد داشت. در تمامی سناریوهای SSP۱-۲.۶،SSP۲-۴.۵  وSSP۵-۸.۵  دمای کمینه به ترتیب به میزان ۴/۰، ۵/۰ و ۶/۰ درجه سلسیوس و دمای بیشینه به میزان ۶/۰، ۷/۰ و ۸/۰ درجه سلسیوس نسبت به دوره پایه، افزایش و بارش سالانه نیز حدود۱۱درصد نسبت به دوره پایه کاهش خواهد داشت؛ بنابراین بر اثر تغییرات اقلیمی افزایش دما و تغییر الگوی بارش،  احتمال وقوع سیلاب و خطرات مرتبط با آن در آینده جدی تر خواهد شد. از این جهت مطالعات متغیرهای بارش و دما تحت شرایط تغییر اقلیم بسیار ضروری بوده و  راهبردهای سازگاری با تغییر اقلیم و افزایش تاب آوری پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، تحلیل روند اقلیمی ، تغییرپذیری دما و بارندگی ، آزمون من-کندال ، تولیدکننده آب و هوایی LARS-WG – ، حوضه کابل