واکاوی نقش تربیت دینی(ساحت اعتقادی) در نظام تربیتی از منظر ابن سینا

نوشتار پژوهشی حاضر، فراشناختی به تربیت اعتقادی کودک مبتنی بر اندیشه های ابن سینا در حوزه های تعلیم و تربیت است. برای پاسخ به دغدغه های اصلی نگارنده، از روش پژوهش کیفی از نوع توصیفی تحلیلی بهره گرفته می شود. تربیت اعتقادی در اندیشه ها و تقریرات ابن سینا به معنای آموزش مفاهیم دینی و اعتقادات که موجب اقناع فکری، پذیرش قلبی و التزام درونی باشد. از سوی دیگر، تربیت اعتقادی ک فرد تضمین گر استکمال وجودی و رستگاری مادی و معنوی (این جهانی و آن جهانی) وی خواهد شد. یافته های کیفی نشان می دهند؛ تربیت اعتقادی دارای اهداف متنوعی است که مشتمل بر دو قسمت اصلی خواهد بود؛ بخشی از هدف را غایی می نامند و بخشی دیگر از اهداف، واسطهای هستند. بررسی اندیشه های ابن سینا نشان از این مهم دارد که وی اعتقاد دارد، هدف غایی عبارت از دست یابی به قرب حق اول می باشد. اهداف واسطه ای در تربیت اعتقادی چندگانه و دارای حوزه های مختلفی هستند که ازجمله آن ها می توان به توسعه نگرش های اعتقادی فرد، ارتقاء تعلقات دینی و مذهبی، افزایش سطح انس با کتاب آسمانی قرآن، همنشینی با احکام و معارف دینی اشاره کرد. تربیت اعتقادی دارای اصل های فراگیری است که ابن سینا به آن ها توجه داشته است. از دیدگاه وی، این اصول عبارت از هدف مندی انسان، توحید و اصل راهبردی اعتدال می باشد. بعد از اهداف و اصول، به زمینه تربیت اعتقادی توجه می شود زیرا بر تعلیم و تربیت تاثیر خواهد گذاشت. زمینه های موثر بر تربیت فرد می تواند شامل وراثت، ازدواج و تغذیه باشد. اندیشه تربیتی سینوی نشان دهنده ان مهم است که تربیت اعتقادی دارای محتوا خواهد بود که برآمده از توحید، معاد، نبوت و امامت است. ابن سینا بر این باور است که تربیت اعتقادی به مراحلی نیاز دارد و بدون طی کردن مراحل مختلف نمی توان در تربیت افراد به موفقیت دست یافت. مراحل تربیت در این حوزه شامل تربیت در منزل و تربیت در مکتب می باشد. در یک جمع بندی از اندیشه های ابن سینا می توان به این مهم رهنمون شد که در اندیشه تربیتی ابن سینا، کودک به تربیت اعتقادی نیاز دارد اما برای تربیت کودکان لازم است به اصول، مولفه ها و مراحل مختلفی توجه داشت که در فرایند آن، اعتدال مورد توجه قرار گیرد و مربی از دایره اعتدال در فرایند تربیت خارج نشود.

کلیدواژه ها:

تربیت اعتقادی ، ابن سینا ، تعلیم و تربیت ، مراحل تربیت ، توحید