قدرت انتخاب انسان، مبنای حق تعیین سرنوشت از دیدگاه قرآن

حق تعیین سرنوشت از اساسی ترین حقوق بشر در عرصه بین المللی و حقوق شهروندی در عرصه داخلی کشورهاست. در این راستا، پژوهش حاضر بر این فرض استوار است که «حق تعیین سرنوشت انسان» بر مبانی متعددی استوار بوده که از دیدگاه قرآن یکی از مهم ترین آن ها «قدرت انتخاب انسان» است. روش پژوهش تفسیر اجتهادی است. بر این اساس می توان حق تعیین سرنوشت در اندیشه اسلامی را به معنای «عدم جواز تحمیل اراده انسان دیگری بر اراده و انتخاب انسان» دانست. در این تعریف اراده خداوند که خالق آدمی است، نادیده گرفته نشده، او می تواند با جعل قانون تعیین سرنوشت انسان را در مسیری معین و مشخص ترسیم نماید، بدون آنکه او را در انتخاب این مسیر و حرکت در این راه مجبور و ملزم سازد. خالق انسان حق او را در نظام تکوین به رسمیت شناخته و به احدی اجازه نداده که اراده تشریعی خداوند را بر انسان تحمیل نماید. خواست و اراده خداوند بر این تعلق گرفته که انسان همواره موجودی مختار باشد و خواست و اراده خود او سرنوشت اش را معین کند، بی آنکه کسی مجاز باشد اراده خود را بر انسان تحمیل کند. مهم ترین منبع اثبات این مدعا، آیات قرآن کریم به عنوان معتبرترین منبع شناخت اندیشه اسلامی است.

کلیدواژه ها:

سرنوشت ، اراده ، اختیار ، انسان