تجزیه ژنتیکی تعدادی از صفات مورفوفنولوژیک در گلرنگ (Carthamus tinctorius L) با استفاده از روش دای آلل

به منظور برآورد پارامترهای ژنتیکی خصوصیات مورفوفنولوژیک، عملکرد و اجزاء عملکرد، نتایج حاصل از تلاقیهای دایآلل رقم گلرنگ در نسل F1 با روش یک گریفینگ مورد بررسی قرار گرفتند. ژنوتیپهای حاصل از تلاقیهای دای آلل کامل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان کاشت و مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس ژنتیکی صفات بر مبنای روش گریفینگ حاکی از معنی دار بودن میانگین مربعات قابلیت ترکیب پذیری عمومی (GCA) و قابلیت ترکیب پذیری خصوصی (SCA) برای تمام صفات بود، که مبین اهمیت توآم اثرات افزایشی و غیرافزایشی ژنها در کنترل ژنتیکی این صفات بود. وراثت پذیری خصوصی بالا و درجه غالبیت کمتر از یک برای صفات ارتفاع بوته و تعداد دانه در طبق حاکی از نقش بیشتر اثرات افزایشی ژنها و کارائی بالای انتخاب برای بهبود آنها بود. وراثت پذیری خصوصی پائین برای صفات تعداد طبق در بوته و روز تا گلدهی بیانگر اهمیت بیشتر اثرات غالبیت در کنترل ژنتیکی این صفات بود. بنابراین به منظور اصلاح این صفت می توان از انتخاب تلاقی های برتر (با بهره برداری از اثرات هتروزیس در ژنوتیپهای هیبرید) و روش های انتخاب غیر مستقیم بهره جست. اهمیت توام اثرات افزایشی و غالبیت در کنترل ژنتیکی روز تا رسیدگی، تعداد شاخه اصلی در بوته، قطر طبق اصلی، وزن هزار دانه و عملکرد دانه بیانگر کارائی توام روش های مبنی بر انتخاب و تولید هیبرید بود.

کلیدواژه ها:

اثر افزایشی ، غالبیت ، ترکیپ پذیری ، گلرنگ ، وراثت پذیری