شناسایی عوامل تاثیرگذار بر تفکر نقادانه در بین دانشجویان مهندسی: یک پژوهش روش های آمیخته اکتشافی

زمینه و اهداف: تفکر نقادانه مهارتی اساسی است که به دانشجویان کمک می کند مسائل پیچیده را تحلیل و حل کنند. در رشته های مهندسی، شناسایی و تقویت عوامل موثر بر این شایستگی می تواند به بهبود کیفیت آموزش کمک کند. هدف این پژوهش شناسایی این عوامل در دانشجویان مهندسی است.روش ها: این پژوهش از رویکرد آمیخته اکتشافی استفاده کرده است. در بخش کیفی، مقالات نمایه شده در پایگاه های داده اسکوپوس و ساینس دایرکت بررسی و پس از تحلیل محتوایی و مصاحبه با خبرگان، عوامل تاثیرگذار استخراج شد. در بخش کمی، با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری-تفسیری (ISM)، روابط بین عوامل بررسی شد و تحلیل MICMAC برای شناسایی قدرت نفوذ و وابستگی عوامل انجام گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که از ۱۱ عامل شناسایی شده، ۸ عامل کلیدی تاثیرگذار بر تفکر نقادانه در دانشجویان مهندسی شناسایی شدند. این عوامل عبارتند از: «روش های تدریس تعاملی»، «کیفیت محتوا»، «توانایی تحلیل و حل مسئله»، «پشتیبانی و ارزیابی»، «توسعه مهارت های تفکر نقادانه»، «تاثیرات محیط آموزشی»، «استفاده از فناوری» و «عوامل فردی». تحلیل MICMAC نشان داد که برخی از این عوامل قدرت نفوذ بالایی دارند و می توانند تاثیر زیادی بر سایر عوامل بگذارند.نتیجه گیری: تقویت تفکر نقادانه در دانشجویان مهندسی نیازمند توجه به روش های تدریس، محیط یادگیری و ویژگی های فردی است. ایجاد محیط های یادگیری فعال، استفاده از روش های تدریس تعاملی و ارزیابی های مبتنی بر تحلیل می تواند به تقویت این مهارت کمک کند. همچنین، پیشنهاد می شود برنامه های آموزشی بر اساس این عوامل بازنگری شوند.

کلیدواژه ها:

تفکر انتقادی ، مهندسی شیمی ، مدلسازی ساختاری تفسیری ، ISM ، MICMAC