اثربخشی طرحواره درمانی بر نشخوار فکری و سازگاری اجتماعی دانشجویان مبتلا به افسردگی

خلاصه مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر کاهش نشخوار فکری و بهبود سازگاری اجتمعی دانشجویان مبتلا به افسردگی انجام شد. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. تعداد ۴۰ نفر از دانشجویان دانشگاه های دولتی، که بر اساس ملاک های تشخیصی افسردگی و سطح بالای نشخوار فکری انتخاب شده بودند، به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش تحت مداخله طرحواره درمانی قرار گرفتند، در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس سازگاری اجتماعی، پرسشنامه نشخوار فکری و پرسشنامه درجه بندی افسردگی بک بود. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که طرحواره درمانی به طور معناداری موجب کاهش نشخوار فکری و افزایش سازگاری اجتماعی در دانشجویان گروه آزمایش شده است. همچنین یافته ها نشان دهنده اثربخشی بیشتر این شیوه درمانی در کاهش احساس های منفی و افزایش تعاملات مثبت اجتماعی بوده است. علاوه بر این، تفاوت میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش حاکی از نقش موثر طرحواره درمانی در متغیرهای روانی و اجتماعی بود. تاثیرات مثبت این مداخله نه تنها در کاهش علائم افسردگی بلکه در ارتقای کیفیت روابط اجتماعی و سازگاری با محیط اطراف دانشجویان مشاهده شد، که نشان دهنده پتانسیل بالای این روش در درمان اختلالات هیجانی و اجتماعی است. نتایج نشان داد که این اثرات حتی پس از پایان جلسات درمانی نیز پایدار بوده و عرضه برنامه های طرحواره درمانی در محیط های مرتبط با سلامت روان، نظیر مراکز مشاوره دانشگاهی، می تواند به بهینه سازی وضعیت روانی و اجتماعی دانشجویان کمک کند. همچنین، این روش درمانی با تمرکز بر شناسایی ریشه های عمیق طرحواره های ناسازگار اولیه، امکان ایجاد تغییرات پایدار در الگوهای فکری منفی را فراهم می کند. بنابراین، بهره گیری از این شیوه می تواند به کاهش اثرات طولانی مدت افسردگی و پیشگیری از بازگشت علائم کمک کند. پیشنهاد می شود تحقیقات بیشتری برای بررسی اثرات بلندمدت و مقایسه آن با دیگر روش های درمانی انجام شود.

کلیدواژه ها:

افسردگی ، طرحواره درمانی ، نشخوار فکری ، سازگاری اجتماعی ، دانشجویان