شهر هوشمند و حقوق شهروندی: الزامات و تکالیف

مفهوم شهر هوشمند به عنوان یک پدیده جدید در حکمرانی شهری به مجموعه ای از فناوری ها و راهکارهای نوین اشاره دارد که به منظور بهبود کیفیت زندگی شهروندان و مدیریت بهینه منابع شهری به کار می روند. در عصر حاضر، اعمال و اجرای شیوههای جدید مدیریت شهری، تنها با استفاده از فناوریهای نوین امکانپذیر است که نتیجه آن گسترش شهرهای هوشمند است. در یک شهر هوشمند، شهروندان نه تنها به عنوان مصرف کنندگان خدمات، بلکه به عنوان مشارکت کنندگان فعال در فرآیندهای تصمیم گیری و برنامه ریزی شهری شناخته می شوند. این تغییر رویکرد و پیوند شهر هوشمند و شهروند هوشمند به این مسئله منجر شده است که شهر هوشمند چه الزاماتی دارد و شهروند هوشمند از چه حقوق و تکالیفی برخوردار است. با توجه به پیشرفت و توسعه روزافزون فناوریهای مختلف و پدیدار شدن شهر هوشمند، هدف این مقاله این است که ضمن بررسی شهر هوشمند و شرایط زیست شهروندان در چنین شهری، الزامات شهر هوشمند و تکالیف شهروندان هوشمند را مطالعه کند. ازنظر روش شناسی، این مقاله به روش اسنادی و توصیفی تحلیلی درصدد است ضمن بررسی ویژگیها و الزامات شهر هوشمند و تعریف شهروند هوشمند، حقوق شهروندی در شهر هوشمند را بررسی کرده و به این سوال پاسخ دهد که شهر هوشمند چه الزاماتی دارد و شهروند هوشمند چه تکالیفی دارد. تحقق مولفه های مربوط به حقوق شهروندی در فرآیند ایجاد و توسعه شهرهای هوشمند نیازمند تعامل دولت با سرمایهگذاران شهرهای هوشمند است. در این خصوص اولویت در بهرهگیری از ابزارهای هوشمند و الکترونیک برای رفع مشکلات مردم در حوزه های مختلف و فراهم کردن زمینه های مشارکت بیشتر و بهتر مردم است تا حقوق مردم در حوزه هایی نظیر دسترسی آزاد به اطلاعات و آزادی بیان رعایت شود. در شهر هوشمند حقوق فردی مطرح نیست و گسترهای از حقوق اجتماعی باید مدنظر قرار گیرد. نتیجه این اقدام فراهم شدن مشارکت مردم در اداره شهرهای هوشمند است که درواقع تحقق عدالت اجتماعی را در پی دارد. ازاین رو، تکلیف اصلی در رعایت حقوق شهروندی در شهر هوشمند بر عهده سیاستگذاران حاکمیتی و سرمایهگذاران است تا بتوانند زمینه و امکان تحقق عدالت اجتماعی و مشارکت گسترده شهروندان را فراهم نمایند.

کلیدواژه ها:

شهر هوشمند ، شهروند هوشمند ، حقوق شهروندی ، عدالت اجتماعی