اثر کاربرد جلبک دریایی روی اجزای عملکرد، عملکرد دانه و روغن ژنوتیپ های گلرنگ پاییزه در خاک های شور دشت تبریز

مقدمه و اهداف: : امروزه کاربرد عصاره جلبک دریایی برای کاهش اثرات تنش­های محیطی در گیاهان رو به گسترش است. پژوهش به­منظور بررسی اثرات جلبک دریایی  بر اجزای عملکرد، عملکرد دانه و روغن ژنوتیپ­های امید بخش گلرنگ پاییزه و گزینش ژنوتیپ­های پرمحصول برای کشت در خاک­های شور و کم­بازده دشت تبریز اجرا گردید. مواد و روش­ها: آزمایش به­صورت کرت های خرد شده بر پایه بلوک ­های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی طی سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ اجرا شد. کرت اصلی شامل محلول پاشی عصاره جلبک دریایی (شاهد و تیمار در مرحله گل­دهی به­مقدار ۴ میلی لیتر در متر مربع) و کرت فرعی ۱۴ ژنوتیپ­ گلرنگ بودند.  یافته ­ها: محلول پاشی گلرنگ با عصاره جلبک دریایی باعث افزایش معنی­دار ارتفاع بوته، تعداد طبق در بوته، وزن هزار دانه، درصد روغن، عملکرد دانه و روغن گردید. اثر جلبک دریایی روی ژنوتیپ­ها به­طور معنی­داری متفاوت بود. همبستگی بین تعداد طبق در بوته و وزن هزار دانه با عملکرد دانه و روغن مثبت و معنی­دار شد. ژنوتیپ­های با تعداد طبق و وزن هزار دانه بیشتر عملکرد دانه بالاتری کسب کردند. همبستگی بین ارتفاع بوته و عملکرد دانه (۷۱/۰) و روغن (۶۸/۰) مثبت و معنی­دار دیده شد.   نتیجه­گیری: ژنوتیپ PI۵۶۰۱۶۶ در اثر تیمار  جلبک دریایی به­ترتیب ۱۴۶۳ و ۴۹۳ کیلوگرم در هکتار افزایش عملکرد دانه و روغن نشان داد. ژنوتیپ­هایPI۴۲۶۵۲۱، PI۲۵۰۲۰۴، PI۷۵۲۴۴۴، PI۵۷۲۴۴۱، PI۲۵۹۹۹۴ و PI۵۲۵۴۵۸ به­ترتیب در رتبه­های بعدی بودند. کشت ژنوتیپ­های مذکور به­همراه محلول پاشی عصاره جلبک دریایی در اراضی شور و کم­بازده دشت تبریز و اقلیم­های مشابه امکان توسعه کشت گلرنگ را فراهم خواهد آورد.

کلیدواژه ها:

اراضی کم بازده ، توسعه پایدار ، دانه های روغنی ، عملکرد اقتصادی ، کود بیولوژیک